22 stycznia 1863 r. na mocy manifestu, wydanego w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy, wybuchło powstanie narodowe skierowane przeciwko Imperium Rosyjskiemu. Na czele zarządów cywilnych w województwach i w powiatach stanęli naczelnicy województw i naczelnicy powiatów. Zostali oni uprawnieni do wydawania rozkazów, rozporządzeń i innych dokumentów opatrzonych odpowiednimi pieczęciami.
22 stycznia 1863 r. Rząd Narodowy mianował naczelnikiem cywilnym województwa sandomierskiego Walerego Tomczyńskiego. Tomczyński był rachmistrzem Rządu Gubernialnego w Radomiu, czynnym w konspiracji. Funkcję swą objął po ustąpieniu księdza Kacpra Kotowskiego z Ćmielowa. Naczelnikiem wojskowym województwa był wówczas płk Marian Langiewicz.
Prezentowany dokument jest odezwą jaką wydał Tomczyński w Opatowie w dniu 7 lutego 1863 r. Odezwa skierowana została do obywateli i urzędników woj. sandomierskiego, informując o objęciu przezeń tego urzędu i wzywając ich (…), aby rozkazy moje z całą energią i pośpiechem wykonywali(…). Odezwa w ostatnim akapicie instruowała, jak kierować pisma do naczelnika. Korespondencja oficjalna miała być prowadzona na wzór oficjalnej. Naczelnik podpisał odezwę imieniem i nazwiskiem.
Po upadku powstania Tomczyński znalazł się na emigracji. Był działaczem politycznym, członkiem Towarzystwa Bratniej Pomocy, od roku 1893 – kustoszem Polskiego Muzeum Narodowego w Raperswilu w Szwajcarii.
Źródło: AP
Źródło: AP
