Głównym celem przygotowywanej ekspozycji jest zwrócenie uwagi na istniejące do dzisiaj ślady, jakie pozostawił na sandomierskiej ścieżce swojego życia oraz twórczej działalności literackiej pisarz, poeta i eseista Jarosław Iwaszkiewicz oraz uczczenie, wypadającej właśnie w 2024 roku, 130. rocznicy jego urodzin. Upamiętnienie tak kluczowej postaci dla miasta Sandomierza jak i Muzeum Zamkowego jest jednym z ważniejszych aspektów pracy Muzeum, zaplanowanej na ten rok.
Wystawa ma charakter monograficzny i zajmuje trzy sale. Na ekspozycji przedstawiona została rekonstrukcja wystawy, która znajdowała się w nieistniejącym już Oddziale Literatury oraz zaprezentowana została działalność Działu Literatury na przestrzeni lat. Dalsza część ekspozycji poświęcona jest Sandomierzowi w twórczości Jarosława Iwaszkiewicza. Autor bywał i tworzył w tym mieście, ale również o nim pisał, zarówno bezpośrednio w wierszach, jak również umiejscawiając w nim akcje swoich utworów. Na wystawie zaprezentowano liczne obiekty, dotyczące tej postaci, znajdujące się w kolekcji Muzeum Zamkowego w Sandomierzu, m.in. meble, pamiątki, listy jak też rękopisy literata. Ponadto na wystawie pokazane zostały obiekty pochodzące ze zbiorów Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów w Stawisku oraz Biblioteki Narodowej w Warszawie, a także z prywatnych kolekcji Marty Burek, Krzysztofa Burka, Michała Kępińskiego. Wybrane obiekty mogły znaleźć się na tej ekspozycji dzięki wsparciu spadkobierców Jarosława Iwaszkiewicza i Henryka Hermanowicza.
Ekspozycja poświęcona została również powiązaniom Iwaszkiewicza z Sandomierzem – ludźmi i miejscami, które były mu bliskie. Jest ona metaforyczną podróżą sandomierskimi śladami wybitnego pisarza.
Warto zaznaczyć, że w sierpniu 1980 roku w strukturze ówczesnego Muzeum Okręgowego w Sandomierzu, którego kontynuatorem obecnie jest Muzeum Zamkowe powołano Oddział Literatury im. Jarosława Iwaszkiewicza, który miał upamiętniać wieloletnie związki pisarza z Sandomierzem. Siedziba Oddziału znajdowała się w kamienicy przy ulicy Katedralnej, w której Iwaszkiewicz zatrzymywał się podczas swoich przyjazdów do Sandomierza. Oprócz rękopisów i pamiątek dotyczących patrona Oddziału, gromadzono także archiwalia związane z pisarzami pochodzącymi z Sandomierszczyzny. W 2002 roku, zbiory oraz stała wystawa, w okrojonej wersji, została przeniesiona do Zamku Królewskiego, a Oddział Literatury przy ul. Katedralnej w Sandomierzu został zamknięty i przekształcony w Dział Literatury. Wystawa ta funkcjonowała w Zamku Królewskim do końca 2022 roku, ale ze względu na stan zachowania, część obiektów i pamiątek po pisarzu została przekazana do konserwacji.
Ekspozycję „Sandomierskie ślady Jarosława Iwaszkiewicza” przygotował zespół kuratorski w składzie: dr hab. Tomisław Giergiel oraz Karolina Gara z Działu Historycznego, a także Sylwia Radzimowska-Zasuwa i Marcin Jerzyna z Działu Literatury Muzeum Zamkowego w Sandomierzu. Koordynatorem wystawy jest Sylwia Mroczka, specjalista w Dziale Edukacyjno-Promocyjnym Muzeum Zamkowego w Sandomierzu.
Wystawa została objęta patronatem honorowym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Marszałka Województwa Świętokrzyskiego, Burmistrza Miasta Sandomierza oraz Związku Literatów Polskich.
Uroczysty wernisaż odbędzie się 29 października o godzinie 18. Jednym z punktów tego wydarzenia będzie wykład o głównym bohaterze ekspozycji, który zostanie wygłoszony przez Roberta Papieskiego - laureata tegorocznej nagrody edytorskiej polskiego PEN Clubu, autora wielu publikacji dotyczących Jarosława Iwaszkiewicza, a także badacza jego życia i twórczości, na co dzień związanego z Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów w Stawisku. Wystawa będzie udostępniona dla zwiedzających od 30 października do 18 maja 2025 roku w salach ekspozycyjnych na parterze Zamku Królewskiego w Sandomierzu.
Źródło: Muzeum Zamkowe w Sandomierzu
