Wystawa pokazuje działania Pierwszej Kompanii Kadrowej, zaczynając od jej organizacji w krakowskich Oleandrach. Opisuje trasę przemarszu „Kadrówki”, wraz z jej wkroczeniem 12 sierpnia 1914 roku do Kielc. Przybliża również ważne dla tej historii, choć szerzej nieznane postaci, takie jak Władysław Prażmowski „Belina” i Kazimierz Piątek „Herwin”. Część ekspozycji poświęcona została marszom szlakiem kadrówki, które już od 1924 roku stanowiły ważną część w upamiętnianiu czynu zbrojnego Pierwszej Kompanii Kadrowej.
Wystawa została opracowana w Referacie Edukacji Narodowej Delegatury IPN w Kielcach. Jej autorem jest Jakub Mularczyk. Współpraca: Ilona Religa-Gola.
Rys historyczny:
Pierwsza Kompania Kadrowa została sformowana 3 sierpnia 1914 roku w Krakowie przez Józefa Piłsudskiego. Liczyła około 160 członków i była podzielona na cztery plutony. Pierwotnie zakładano, że oddziały kadrowe zdobędą zwolenników na terenie Zagłębia Dąbrowskiego. Jednak z uwagi na opanowanie tego obszaru przez Niemców, celem Piłsudskiego i jego podkomendnych stały się Kielce.
Pierwsza Kompania wyruszyła z krakowskich Oleandrów 6 sierpnia 1914 roku, a jednym z jej zadań było wzniecenie powstania antyrosyjskiego w Królestwie Polskim. Strzelcy po blisko tygodniowym marszu dotarli do Kielc 12 sierpnia 1914 roku, gdzie zostali przyjęci bez spodziewanego entuzjazmu. Kielczanie nie byli przekonani do idei Piłsudskiego, ponadto obawiali się ewentualnych konsekwencji ze strony Rosjan. Obawy okazały się słuszne, gdyż strzelcy musieli wycofać się z miasta, do którego powrócili po kilku dniach i zostali w nim do 10 września 1914 roku.
Wywołanie powstania w zaborze rosyjskim nie udało się, jednak czyn zbrojny Józefa Piłsudskiego i jego strzelców dał podstawę do utworzenia Legionów Polskich – pierwszej polskiej formacji wojskowej w XX wieku.
Źródło: Instytut Pamięci Narodowej Delegatura w Kielcach
