Jak się poprawnie mówi: "poproszę sok" czy "poproszę soku", kiedy dziecko prosi o dolanie z butelki więcej soku?
Czasownik "prosić" łączy się z innymi wyrazami w różny sposób, w zależności od ich znaczenia i funkcji. W odniesieniu do nazw produktów spożywczych obowiązują dwie ogólne zasady. Jeżeli mamy na myśli cały produkt (cały chleb, całe opakowanie, cały pojemnik, całą butelkę itd), powinniśmy używać formy biernika: poproszę chleb, poproszę kawę, poproszę sok, poproszę sól. Jeżeli nasza prośba dotyczy części produktu (kawałka/kromki chleba, pewnej ilości kawy, soku itp.), używamy dopełniacza (jest to tzw. dopełniacz cząstkowy): poproszę chleba, kawy, soku, soli. Poprawna jest również konstrukcja z przyimkiem - poproszę o chleb, o kawę, o sok, o sól. Jednak czasem takie rozróżnienie nie jest możliwe. Na przykład zdanie "Poproszę banana" nie sugeruje, czy chodzi o cały owoc, czy tylko o jego część (kawałek), ponieważ forma "banana" to zarówno dopełniacz (trochę czego poproszę?), jak i biernik (co poproszę?). W bierniku możliwa jest też postać "banan" ("Poproszę banan") i wówczas wiadomo, że chodzi o cały owoc.
Porad językowych udziela prof. zw. dr hab. Marek Ruszkowski – językoznawca, autor ponad 200 publikacji, w tym 11 książek, pracownik naukowy Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, rzeczoznawca podręczników szkolnych Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Pytania do prof. Marka Ruszkowskiego prosimy przesyłać na adres: pik@wdk-kielce.pl (w tytule prosimy zaznaczyć „Porady językowe”).
Czasownik "prosić" łączy się z innymi wyrazami w różny sposób, w zależności od ich znaczenia i funkcji. W odniesieniu do nazw produktów spożywczych obowiązują dwie ogólne zasady. Jeżeli mamy na myśli cały produkt (cały chleb, całe opakowanie, cały pojemnik, całą butelkę itd), powinniśmy używać formy biernika: poproszę chleb, poproszę kawę, poproszę sok, poproszę sól. Jeżeli nasza prośba dotyczy części produktu (kawałka/kromki chleba, pewnej ilości kawy, soku itp.), używamy dopełniacza (jest to tzw. dopełniacz cząstkowy): poproszę chleba, kawy, soku, soli. Poprawna jest również konstrukcja z przyimkiem - poproszę o chleb, o kawę, o sok, o sól. Jednak czasem takie rozróżnienie nie jest możliwe. Na przykład zdanie "Poproszę banana" nie sugeruje, czy chodzi o cały owoc, czy tylko o jego część (kawałek), ponieważ forma "banana" to zarówno dopełniacz (trochę czego poproszę?), jak i biernik (co poproszę?). W bierniku możliwa jest też postać "banan" ("Poproszę banan") i wówczas wiadomo, że chodzi o cały owoc.
Porad językowych udziela prof. zw. dr hab. Marek Ruszkowski – językoznawca, autor ponad 200 publikacji, w tym 11 książek, pracownik naukowy Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, rzeczoznawca podręczników szkolnych Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Pytania do prof. Marka Ruszkowskiego prosimy przesyłać na adres: pik@wdk-kielce.pl (w tytule prosimy zaznaczyć „Porady językowe”).
