Sobota, 18 stycznia 2025 - Beatrycze, Małgorzaty, Piotra

Andrzejki A A A

Niedziela, 29 listopada 2015 Autor: Barbara Jankowska-Piróg
Któż z nas nie miał ochoty choć raz zajrzeć w swą przyszłość za pomocą wosku, fusów, kart Tarota lub astrologicznego horoskopu i poddać się tajemniczej magii dnia świętego Andrzeja. Właśnie nadchodzi ten czas, kiedy raz w roku jesteśmy zupełnie rozgrzeszeni z wróżb, czarów, przepowiedni i zabobonów. Nadchodzą andrzejki!
W nocy z 29 na 30 listopada, młode kobiety przygotowywały się do zabaw i wróżb. Kawalerowie powinni wróżyć sobie w wigilię św. Katarzyny, w nocy z 24 na 25 listopada, ale zazwyczaj wróżono wspólnie na św. Andrzeja. Istniało kilka wróżb znanych powszechnie. Najbardziej popularne było wróżenie z buta. Ustawiano je po przekątnej izby tak, aby skończyć na progu. Wierzono, że panna, której but jako pierwszy „wyjdzie” za próg, pierwsza wyjdzie za mąż. Dziewczęta zabierały też buty męskie i rzucały w próg, jeśli but uderzył noskiem, to panna szybko miała wyjść za mąż, jeżeli obcasem - to wróżyło staropanieństwo. Rzucano także buty przez dach domu, a w którą stronę był zwrócony nosek buta, stąd do panny miał nadejść przyszły mąż. Inną wróżbą było chowanie pod talerze lalki, obrączki i różańca. Panna wybierała sobie talerz i podnosiła go. Jeśli wyciągnęła lalkę - oznaczało to, iż będzie miała dziecko, jeśli obrączkę - wyjdzie za mąż, a gdy różaniec - to zostanie starą panną. Obierano też jabłko ze skórki tak, aby nie była ona przerwana, a następnie rzucano ją za siebie. Z ułożenia skórki odczytywano literę, na którą miało się zaczynać imię narzeczonego. Zabawną wróżbą, która wywoływała śmiech, było nakładanie gąsiorowi na głowę rękawiczki. Panny ustawiały się wokół gąsiora, a którą najpierw dotknął dziobem, ta pierwsza miała wyjść za mąż. Popularne było też wróżenie z igieł. Na wodzie kładziono dwie igły. Jedna symbolizowała pannę, druga kawalera. Jeżeli igły spotykały się, oznaczało to wesele. Można też było na kawałkach papieru wypisać imiona chłopców, karteczki włożyć pod poduszkę, a rano wyciągnąć. W ten sposób panny dowiadywały się, jakie imię będzie nosił ich przyszły mąż. Znaną do dziś wróżbą jest lanie wosku, przy czym miseczkę należało trzymać nad głową dziewczyny, a wosk lać przez klucz lub obrączkę. Z otrzymanej figury odczytywano przyszłość. Późnym wieczorem panny wychodziły przed dom i słuchały, z której strony zaszczeka pies, gdyż z tej właśnie miał przybyć narzeczony. Wierzono, ze sny wyśnione w noc andrzejkową spełniają się i trzeba je było koniecznie zapamiętać.

Opracowała Barbara Jankowska
Głównie na podstawie pracy Kultura obyczajowa mieszkańców wsi kieleckiej XIX i XX wieku, Kielce 1995, w konsultacji z autorką – prof. dr hab. Haliną Mielicką.


Andrzej to męskie imię pochodzenia greckiego. Powstało od greckiego wyrazu „aner” – człowiek, mężczyzna lub dzielny, mężny. Jest to jedno z najpopularniejszych imion męskich noszonych w Polsce. Andrzej obchodzi imieniny kilkadziesiąt razy w roku. Jednak to 30 listopada jest najpopularniejszym dniem imienin Andrzeja. To dzień św. Andrzeja Apostoła, który podobno zmarł śmiercią męczeńską właśnie 30 listopada. Z tym imieniem związane są też polskie przysłowia i powiedzenia, m.in.: „Gdy święty Andrzej ze śniegiem przybieży, sto dni śnieg na polu leży”, „Na świętego Andrzeja dziewkom z wróżby nadzieja”. Andrzej posiada odważną, szczerą i wnikliwą naturę. Potrafi inicjować i sprawnie przeprowadzać przedsięwzięcia. Jest uzdolnionym kierownikiem, chętnie radzi innym. Założone przez niego ognisko rodzinne może uchodzić za wzór do naśladowania.

„Walentynkowy Weekend dla Zakochanych” z Katarzyną Pakosińską w WDK

Wojewódzki Dom Kultury im. Józefa Piłsudskiego w Kielcach zaprasza 14 lutego na „Walentynkowy...

Filharmonia Świętokrzyska zaprasza na „Barwy romantyzmu”

W najbliższy piątek w Filharmonii Świętokrzyskiej będzie można posłuchać koncertu symfonicznego...

„Koncert z miłością w tle” – Walentynki z Zespołem Pieśni i Tańca „Kielce”

W sobotę, 15 lutego, w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach odbędzie się „Koncert z miłością w...

„Koncert Karnawałowy z Gwiazdą” w WDK

Wojewódzki Dom Kultury im. Józefa Piłsudskiego zaprasza na „Koncert Karnawałowy z Gwiazdą”, który...

Nie żyje znakomita świętokrzyska garncarka Elżbieta Klimczak

Zmarła Elżbieta Klimczak, wybitna garncarka z gminy Morawica. Była laureatką wielu konkursów...

XIII Ogólnopolski Konkurs Kolęd, Pastorałek i Piosenek Świątecznych „Kolęda Płynie z Wysokości…”

Gminny Ośrodek Kultury „Perła” w Nowinach organizuje XIII Ogólnopolski Konkurs Kolęd, Pastorałek...

Sylwester w Kielcach – wystąpi Baranovski

Baranovski będzie gwiazdą tegorocznego Sylwestra Miejskiego, który odbędzie się na kieleckim...

"O sole mio" – zajęcia z klasycznej emisji głosu w WDK

Wojewódzki Dom Kultury w Kielcach ma wyjątkową, unikatową ofertę dla pasjonatów śpiewania –...

Powered by Actualizer & Heuristic
Copyright © 2014 by PIK KIELCE
Licznik odwiedzin: 66 313 038
Polityka prywatności | Mapa strony

Cookies

Ta strona korzysta z cookies, które instalowane są w Twojej przeglądarce, więcej informacji w Polityce Prywatności