Osoba, która była proszona na rodzica chrzestnego, nie mogła odmówić. Wierzono bowiem, że dziecko utraci wówczas zmysły, a człowiek ów zawsze będzie ponosić straty. Odmowę trzy¬mania dziecka do chrztu traktowano jako grzech i zwiastun nieszczęścia. Rodzicami chrzestnymi nie mogło być rodzeństwo, bo wróżyło to chorobę i śmierć dziecka. Obowiązkiem chrzestnych był udział w kościelnej ceremonii chrztu oraz przygotowanie uczty zwanej chrzcinami. Rodzice chrzestni przynosili do domu dziecka jedzenie i przygotowywali przyjęcie. Dziecko do chrztu ubierane było w długą, białą koszulkę, a na główkę miało zakładaną białą, haftowaną czapeczkę. Zawijano je w becik, do którego chrzestna matka wkładała pieniążki, aby dziecko było bogate. Dobrze widziane było, aby chłopczyk ubrany był w coś różowego, a dziewczynka niebieskiego. Imię dziecku wybierali jego rodzice, zwracając uwagę na to, który święty patronuje dniu urodzin dziecka. Znany był też zwyczaj nadawania dziecku imienia po babci lub dziadku.
W czasie chrztu znajdujący się w kościele ludzie bacznie uważali, aby ksiądz nie pomylił się czy zająknął podczas wymawiania formuły chrztu, ponieważ mogło to przynieść nieszczęście dla dziecka. Pomyłka księdza mogła spowodować, że dziecko stawało się zmorą. Bacznie obserwowano też palące się świece - jeżeli w czasie chrztu na ołtarzu zgasła świeca, wróżyło to nieszczęście i rychłą śmierć dziecka. Uważano, aby osoba niosąca dziecko wyszła z kościoła jako ostatnia. Istniało przekonanie, że jeśli dziecko podczas chrztu płacze głośno, to będzie dobrym śpiewakiem i będzie długo żyło. Na chrzciny zapraszano najbliższą rodzinę i sąsiadów. Powszechnie przynoszone były w prezencie pieniądze i ubranka dla dziecka. Rodzice dziecka przygotowywali wystawny obiad, który porównywany był do wesela i nazywany był „anielskim weselem".
Opracowała Barbara Jankowska
Głównie na podstawie pracy Kultura obyczajowa mieszkańców wsi kieleckiej XIX i XX wieku, Kielce 1995, w konsultacji z autorką – prof. dr hab. Haliną Mielicką.
Pozostała bibliografia:
1. Halina Mielicka, Kultura obyczajowa mieszkańców wsi kieleckiej XIX i XX wieku, Kielce 1995
2. Oskar Kolberg, Dzieła wszystkie, Lud, Kieleckie, T. 18, część I, Kraków 1885
3. Józef Szczypka, Kalendarz Polski, Warszawa 1984
4. Irena Kubiak, Krzysztof Kubiak, Chleb w tradycji ludowej, Warszawa 1981
5. Władysław Siarkowski, Materiały do etnografii ludu polskiego z okolic Kielc, Kielce 2000
6. Jan Stanisław Bystroń, Dzieje obyczajów w dawnej Polsce, wiek XVI-XVIII, T II, Warszawa 1976
7. We włościańskim Mniowie, pod redakcją Eugeniusza Kosika, Kielce 1999
8. Eugeniusz Frankowski, Kalendarz obrzędowy ludu polskiego, Warszawa 1928
9. Zofia Kossak, Rok Polski – obyczaj i wiara, Warszawa 1974
10. Janusz Kamocki, Od andrzejek do dożynek, Warszawa 1986
11. Małgorzata Drozd-Piasecka, W. Paprocka, W kręgu tradycji i sztuki ludowej, Warszawa 1985
