W nocy z 22 na 23 stycznia 1863 r. na Karczówce zaczęli się gromadzić spiskowcy z okolicznych wsi, którym komisarz województwa krakowskiego, Wojciech Biechoński wskazał to miejsce jako punkt koncentracji przed planowanym atakiem na Kielce. W związku z brakiem synchronizacji i nie dotarciem na czas wszystkich sił i dowódców, liczącej przeszło 200 ludzi grupie nakazano się rozproszyć i nie podejmować żadnych działań zaczepnych. Przeszukujący rankiem 23 stycznia 1863 r. okolice miasta Kozacy natrafili w pobliżu kościoła na kilku powstańców, którym nie udało się w porę wycofać. Schwytanych rozstrzelano na północno-zachodnim stoku wzgórza, za murem klasztornym.
Pomnik ku czci powstańców odsłonięty został 26 stycznia 1930 r. Jego autorem był Wacław Borowiecki. Fundatorami obelisku byli weterani Powstania Styczniowego. Zlokalizowany jest na północno-zachodnim stoku wzgórza Karczówka, za murem cmentarza przykościelnego. Pamiątkową tablicę ufundował Oddział kielecki PTTK w 1963 r.
Treść napisu na pomniku:
Zbiorowa mogiła powstańców 1863 r.
Pomnik wykonany jest z piaskowca, wys. 320 cm, szer. 100 cm. W górnej części obelisku umieszczony jest płaskorzeźbiony orzeł w koronie, pokryty farbą w kolorze srebrnym. Całość obelisku zwieńcza metalowy krzyżyk. Tablica umieszczona na pomniku zrobiona jest z marmuru bolechowickiego. Litery na tablicy są ryte i wypełnione czarną farbą.
Źródło: mgr Piotr Prokop, Miejsca Pamięci Narodowej 1769 – 1981 w Kielcach, materiał udostępniony przez Urząd Miasta Kielce - Wydział Gospodarki Komunalnej
