Akcję rozbicia więzienia w Kielcach, gdzie od czerwca 1945 r. przetrzymywana była duża grupa żołnierzy poakowskiego podziemia z d-cą 2 DP AK z płk A. Żółkiewskim ps. „Lin” i kpt. M. Mandziarą ps. „Siwy” powierzono specjalnie do tej akcji stworzonej Samodzielnej Brygadzie Kieleckiej, złożonej z 3 pp Leg. i 72 pp. Oddziałem tym kierował kpt. Antoni Heda ps. „Szary”. Po odciągnięciu w okolice Szydłowca sił garnizonu kieleckiego, nocą z 4 na 5 sierpnia 1945 r. silne, liczące łącznie 250 żołnierzy zgrupowanie partyzanckie zajęło strategiczne punkty w mieście. Oddział szturmowy, którym osobiście dowodził A. Heda w czasie udanego szturmu na więzienie uwolnił ok.600-700 osób, w tym obu wymienionych wyżej dowódców. Płk. A. Żółkiewski nie przeżył jednak uwolnienia, umierając na zawał serca praktycznie tuż po odbiciu.
Tablica upamiętniająca tamte wydarzenia umieszczona jest w ścianie północno-zachodniej części dawnego więzienia w pobliżu bramy prowadzącej do pomieszczeń Muzeum Więzienia Kieleckiego. Powstała 05 sierpnia 1990 r.
Treść napisu na tablicy:
Większej miłości nie ma nad tę gdy kto życie kładzie
za przyjaciół swoich - J. 15.13
W 45 rocznicę rozbicia wię¬zienia
w Kielcach 5.VIII.1945
Uwolnienia d-cy 2 DP „AK”
płk. Antoniego Żółkiewskiego
„Lina” i kilkuset żołnierzy
- więźniów, przez Samodz. Brygadę
Kielecką pod d-twem kapitana
Antoniego Hedy „Szarego”.
Matko Boska Akowska zaprowadź do
Twego Syna poległego p-chorążęgo
T. Łęckiego „Krogulca” i okrutnie
zamęczonych przez U.B. w tych
murach więźniów.
Żołnierze „AK” i Społeczeństwo
Tablica wykonana jest ze sjenitu o wysokości 90 cm i szerokości 71 cm. Litery na płycie są ryte. Kompozycję uzupełniają, umieszczone w lewym górnym i dolnym rogu mosiężne odlewy. U góry przymocowany jest wizerunek Matki Boskiej Partyzanckiej a na dole znak Polski Walczącej z wkomponowanym weń w połowie jego wysokości, beretem wojskowym.
Źródło: mgr Piotr Prokop, Miejsca Pamięci Narodowej 1769 – 1981 w Kielcach, materiał udostępniony przez Urząd Miasta Kielce - Wydział Gospodarki Komunalnej.
