Zawiązany w połowie lat osiemdziesiątych XX wieku Ruch Wolność i Pokój jest jedną z najciekawszych, jeśli nie najciekawszą, organizacją opozycyjną schyłku PRL. Szczególne znaczenie WiP-u polegało nie tylko na otwarcie głoszonym antykomunizmie, ale przede wszystkim na wprowadzeniu haseł dotąd w polskim życiu publicznym nieobecnych lub obecnych w tylko niewielkim stopniu. Lansowanie przez Ruch nowoczesnego spojrzenia na prawa człowieka, zaangażowanie w kwestie europejskie, ekologię, stosunek do obowiązkowej służby wojskowej i w ogóle armii, będącej zbrojnym ramieniem władzy komunistycznej było nowością nie tylko dla rządzących, ale i dla opozycji.
Praca, choć ma charakter solidnej rozprawy naukowej, z czytelnym układem chronologiczno-problemowym
, z licznymi i obszernymi cytatami jest żywo napisaną historią WiP-u i WiP-owców. Prowadzi od sprawy Marka Adamkiewicz, która stała się zapalnikiem powstania Ruchu, poprzez jej deklarację założycielską i podstawy ideowe, prezentację głównych ośrodków i działaczy. Szeroko omówiona jest legenda Ottona Schimka. Dużo miejsca poświęca wspomnianym już problemom służby wojskowej i ekologii, zwłaszcza wobec katastrofy w Czarnobylu. Wielką zaletą, przejawem dojrzałości i dalekowzroczności WiP-u, ciekawie pokazanym przez Autorkę, była jego aktywność międzynarodową.
Ostatnie strony pracy poświęcone są końcówce PRL, która okazała się także zmierzchem WiP-u. Umowny i trochę niesprawiedliwy podział opozycji na konstruktywną i nieprzejednaną ujawnił się również w mocno pluralistycznym WiP-ie. Różnorodność postaw ideowych, będących dotąd jego siłą, stała się wobec Okrągłego Stołu i nadchodzących wyborów i zmian na scenie politycznych przyczyną rozbicia Ruchu.
Źródło: IPN
