W czasie spotkania sala seminaryjna biblioteki zamieni się w XV-wieczną pracownię druku, pełną różnych drzeworytów i innych oryginalnych materiałów.
Warsztaty odbędą się w gmachu głównym Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach przy ul. Świętokrzyskiej 21e, w dniach 27-30 października.
Grupy prosimy zgłaszać pod nr telefonu (41) 349 7167 (kontakt - Karolina Wicha) lub za pomocą poczty e-mail: karolina.wicha@ujk.edu.pl do 23 października. Wstęp bezpłatny.
Zajęcia trwać będą ok. 90 minut. Pierwsze zajęcia rozpoczynać się będą od godziny 9:00. Liczba prowadzonych warsztatów uzależniona jest od ilości zgłoszeń. Zapraszamy kadrę naukowo-dydaktyczną UJK, studentów, młodzież szkolną, nauczycieli plastyki, techniki, sztuki oraz wszystkich zainteresowanych. Organizatorzy zapewniają materiały oraz narzędzia niezbędne do uczestnictwa w zajęciach.
Podczas warsztatów Tadeusz Grajpel zaprezentuje metody wycinania i odbijania drzeworytów, opowie o ich historii, ze szczególnym uwzględnieniem drzeworytów krakowskich, zwłaszcza oficyny Unglera, na tle historii drzeworytnictwa i historii druku. Pokaże również zasady działania zrekonstruowanej przez siebie prasy Gutenberga. Przedstawi dzieje piśmiennictwa począwszy od starożytności skończywszy na książce dzisiejszej.
Dla pokazania dziejów kultury materialnej – repliki zabytków archeologicznych z różnych okresów, od narzędzi krzemiennych, kościanych, rogowych, poprzez miedź, brąz do epoki żelaza.
Dzieje piśmiennictwa – m.in. tabliczki gliniane, papirus, pergamin, tabliczki woskowe, łupkowe, ołowiane, papier czerpany i inne materiały, historia książki. Szczególną rolę odgrywają prezentacje dawnej typografii, połączone z wykonywaniem reprintów starodruków. Obejmują one m.in. fragmenty polskiej Biblii Gutenberga, najstarszego tekstu drukowanego w języku polskim (1475), kronik, dawnych tekstów militarnych itp. Zostaną wydrukowane również teksty średniowiecznych dokumentów, aby umożliwić ich odczytanie współczesnemu odbiorcy, np.: Akt Lokacji Łodzi przez Władysława Jagiełłę (XV w), dokument fundacyjny Zbyluta dla klasztoru Cystersów w Łeknie (XII w). Przy omawianiu dziejów drukarstwa, szczególna uwaga zostanie poświęcam oczywiście postaci Jana Gutenberga, jego życiu i działalności. Jednym z ważniejszych tematów będzie również historia polskiego drukarstwa.
Drzeworyt – rekonstrukcje klocków drzeworytniczych, głównie od XIV do XVI wieku, służą kilku celom:
- pokazaniu metod pracy nad nimi (od wykonania klocka do druku);
- prezentacji różnorodności zastosowań (druk na tkaninie, produkcja kart do gry, kalendarzy, map, ilustracja książkowa);
- wydobyciu maksimum informacji zawartych w ich treści (analiza drzeworytu jako źródła historycznego)
Heraldyka – w oparciu o wyobrażenia herbowe występujące w demonstrowanych drzeworytach i drukach oraz kopiach ilustracji z dawnych herbarzy, zostanie omówiona rola i znaczenie herbu w dziejach.
Warsztaty mają na celu popularyzację wiedzy historycznej. Połączone są z rozbudowanym komentarzem słownym, obejmującym szeroki kontekst kulturowy omawianych zagadnień.
Tadeusz Grajpel, mieszka w Końskich, tam też stworzył i prowadzi autorską Pracownię Badań i Edukacji Historycznej. Od 20 lat zajmuje się odtwarzaniem dawnych technologii i rzemiosł związanych z dziejami książki, dokumentu i drzeworytu. Wykonał rekonstrukcję prasy drukarskiej Gutenberga oraz około stu replik klocków drzeworytniczych, głównie średniowiecznych i renesansowych. Odtwarzanie tych obiektów wiąże się z badaniami w zakresie historii kultury, tworzeniem kopii dla wielu muzeów, wreszcie z prowadzonymi na szeroką skalę zajęciami edukacyjnymi. Prowadzi wykłady, warsztaty i pokazy dla muzeów, uczelni, bibliotek, szkół, nauczycieli, bierze udział w wielu przedsięwzięciach otwartych, popularyzujących wiedzę historyczną. Współpracuje m.in. z: Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie, Muzeum Archeologicznym w Poznaniu, Muzeum w Biskupinie, Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju, Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, Muzeum Drukarstwa Warszawskiego, Muzeum Historii Katowic, Centrum Nauki Kopernik, Ossolineum, Stowarzyszeniem Naukowym Archeologów Polskich, Małopolskim Instytutem Kultury, Krakowskim Biurem Festiwalowym i wieloma innymi. Zajęcia dla studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, UMCS, Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Autor należy do Świętokrzyskiego Stowarzyszenia Dziedzictwa Przemysłowego oraz, co ceni sobie szczególnie, Rycerskiego Zakonu Bibliofilskiego z Kapitułą orderu Białego Kruka w Krakowie.
Źródło: UJK
