Piątek, 29 marca 2024 - Marka, Wiktoryny, Zenona

Jeśli miejscowość nosi nazwę „Umer”, to należy mówić „Umera” czy „Umeru”? A A A

Poniedziałek, 18 stycznia 2021 Autor: Edyta Ruszkowska
Jeśli  miejscowość nosi nazwę „Umer”, to należy mówić „Umera” czy „Umeru”?


W pytaniu chodzi zapewne o wieś Umer w gminie Zagnańsk w powiecie kieleckim. Teoretycznie w dopełniaczu poprawne mogą być aż cztery formy: Umera, Umeru, Umra, Umru. Zacznijmy od końcówki fleksyjnej – to, czy wystąpi końcówka -a czy -u, zależy tylko od lokalnej tradycji językowej i zwyczaju przyjętego na danym obszarze. Nie ma reguły gramatycznej, która regulowałaby tę kwestię. Widać to nawet w odmianie nazw dużych i znanych miast. Jeżeli porównamy nazwy BerlinLondyn, okaże się, że mają one kilka cech wspólnych: 1. należą do tej samej kategorii znaczeniowej (są nazwami miast, a nawet stolic), 2. mają ten sam rodzaj gramatyczny (męski), 3. zakończone są tą samą spółgłoską (n). Można więc się spodziewać, że odmiana będzie identyczna. Jednak jedziemy do Berlina, ale do Londynu, a „powinniśmy” – do BerlinaLondyna albo do BerlinuLondynu. Ale tak nie mówimy. Ta sama zasada dotyczy nazw polskich miejscowości.

Zgodnie z zaleceniami Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych, której ustalenia są obowiązujące, mają bowiem status normy urzędowej i językowej, poprawna forma to Umeru (przymiotnik umerski). Jednak na przykład nazwa wsi Ceber (miejscowość w gminie Bogoria, powiat staszowski), która również zakończona jest na -er, ma inną odmianę – Cebra (przymiotnik cebrowski). Różnice są dwie: pierwsza dotyczy końcówek -u, -a (Umer-u, ale Cebr-a), druga związana jest z zachowaniem lub pominięciem samogłoski e przed r w temacie fleksyjnym – Umeru, a nie Umru; Cebra, a nie Cebera. Jest to zjawisko zupełnie naturalne, które możemy zilustrować odmianą wielu rzeczowników pospolitych rodzaju męskiego. Jedne z nich zachowują e przed r w odmianie (np. kamerdynerkamerdynera, laserlasera, szkunerszkunera), w innych e zostaje pominięte (np. plasterplastra, magistermagistra, sweterswetra).   

Porad językowych udziela prof. dr hab. Marek Ruszkowski – językoznawca, autor ponad 230 publikacji, w tym 12 książek, pracownik naukowy Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, rzeczoznawca podręczników szkolnych Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Pytania do prof. Marka Ruszkowskiego prosimy przesyłać na adres: pik@wdk-kielce.pl (w tytule prosimy zaznaczyć „Porady językowe”).
 
 

ZDJĘCIA

Jarmark Wielkanocny w Kielcach

Przez cały tydzień (od 22 do 29 marca) na ulicy Sienkiewicza w Kielcach odbywać się będzie...

Wernisaż wystawy „Historia Biblii”

Historia Pisma Świętego zostanie przedstawiona na wystawie, która będzie otwarta we wtorek, 26...

Dzień Teatru w Miejskim Centrum Kultury w Skarżysku

Jak co roku, 27 marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Teatru. Z tej okazji Miejskie Centrum...

XX Festiwal Wielkopostny - Daleszyce 2024

17 marca w kościele pw. Św. Michała Archanioła w Daleszycach odbył się koncert finałowy XX...

"Pomóżmy Dorocie, której spłonął dom" – koncert charytatywny w teatrze połączony z licytacją

27 marca (w środę) o godz. 18.00 w Teatrze im. St. Żeromskiego odbędzie się koncert charytatywny...

Musicale i spektakle w KCK

W najbliższym czasie w Kieleckim Centrum Kultury widzowie będą mogli obejrzeć musical...

Dziecięca Estrada Folkloru 2024

16 marca w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach odbyła się Dziecięca Estrada Folkloru 2024....

Powered by Actualizer & Heuristic
Copyright © 2014 by PIK KIELCE
Licznik odwiedzin: 60 875 738
Polityka prywatności | Mapa strony

Cookies

Ta strona korzysta z cookies, które instalowane są w Twojej przeglądarce, więcej informacji w Polityce Prywatności