Jak należy mówić i pisać: „Jadę do Włoszczowy” czy „Jadę do Włoszczowej”?
Nazwa Włoszczowa notowana jest od 1403 roku (wówczas jako Wloscowa). Pochodzi ona od nazwy osobowej Włoszcz. To właśnie Włoszcz założył tę wieś, która prawa miejskie uzyskała w 1539 r. A więc, historycznie rzecz biorąc, Włoszczowa to miejscowość Włoszcza. Dlatego też ma odmianę rzeczownikową, czyli odmienia się tak, jak na przykład Częstochowa: Włoszczowa, Włoszczowy, Włoszczowie, Włoszczowę, Włoszczową, o Włoszczowie. Są to formy jedynie poprawne, co potwierdzają liczne prace naukowe, m.in. słowniki: „Słownik nazw własnych” Jana Grzeni (PWN, Warszawa 1998), „Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN” pod redakcją Andrzeja Markowskiego (Warszawa 1999) czy „Słownik nazw miejscowości i mieszkańców” pod redakcją Marka Łazińskiego (PWN, Warszawa 2007). Tak również mówią mieszkańcy tej miejscowości, o czym kilkakrotnie zapewniali mnie moi studenci pochodzący z Włoszczowy.
Jednak „Słownik poprawnej polszczyzny” pod redakcją Witolda Doroszewskiego i Haliny Kurkowskiej (PWN, Warszawa 1971) podaje tylko formy odmiany przymiotnikowej: Włoszczowa, Włoszczowej, Włoszczowej, Włoszczową, Włoszczową, o Włoszczowej (tak samo odmienia się na przykład nazwa Piwniczna). Jest to jednak błąd redaktorów słownika, o czym wspominała kiedyś profesor Kurkowska. Odmiana ta nie może więc być uznana za poprawną. Wspomniany słownik miał do tej pory kilkanaście wydań i wiele osób jeszcze z niego korzysta. Powoduje to czasem niekonsekwencje – na przykład w jednym z wydań „Wydarzeń” w telewizji Polsat osoba prowadząca program mówiła „o Włoszczowej”, a za chwilę reporter „o Włoszczowie”.
Porad językowych udziela prof. zw. dr hab. Marek Ruszkowski – językoznawca, autor ponad 170 publikacji, w tym 10 książek, pracownik naukowy Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, rzeczoznawca podręczników szkolnych Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Pytania do prof. Marka Ruszkowskiego prosimy przesyłać na adres: pik@wdk-kielce.pl (w tytule prosimy zaznaczyć „Porady językowe”).
Nazwa Włoszczowa notowana jest od 1403 roku (wówczas jako Wloscowa). Pochodzi ona od nazwy osobowej Włoszcz. To właśnie Włoszcz założył tę wieś, która prawa miejskie uzyskała w 1539 r. A więc, historycznie rzecz biorąc, Włoszczowa to miejscowość Włoszcza. Dlatego też ma odmianę rzeczownikową, czyli odmienia się tak, jak na przykład Częstochowa: Włoszczowa, Włoszczowy, Włoszczowie, Włoszczowę, Włoszczową, o Włoszczowie. Są to formy jedynie poprawne, co potwierdzają liczne prace naukowe, m.in. słowniki: „Słownik nazw własnych” Jana Grzeni (PWN, Warszawa 1998), „Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN” pod redakcją Andrzeja Markowskiego (Warszawa 1999) czy „Słownik nazw miejscowości i mieszkańców” pod redakcją Marka Łazińskiego (PWN, Warszawa 2007). Tak również mówią mieszkańcy tej miejscowości, o czym kilkakrotnie zapewniali mnie moi studenci pochodzący z Włoszczowy.
Jednak „Słownik poprawnej polszczyzny” pod redakcją Witolda Doroszewskiego i Haliny Kurkowskiej (PWN, Warszawa 1971) podaje tylko formy odmiany przymiotnikowej: Włoszczowa, Włoszczowej, Włoszczowej, Włoszczową, Włoszczową, o Włoszczowej (tak samo odmienia się na przykład nazwa Piwniczna). Jest to jednak błąd redaktorów słownika, o czym wspominała kiedyś profesor Kurkowska. Odmiana ta nie może więc być uznana za poprawną. Wspomniany słownik miał do tej pory kilkanaście wydań i wiele osób jeszcze z niego korzysta. Powoduje to czasem niekonsekwencje – na przykład w jednym z wydań „Wydarzeń” w telewizji Polsat osoba prowadząca program mówiła „o Włoszczowej”, a za chwilę reporter „o Włoszczowie”.
Porad językowych udziela prof. zw. dr hab. Marek Ruszkowski – językoznawca, autor ponad 170 publikacji, w tym 10 książek, pracownik naukowy Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, rzeczoznawca podręczników szkolnych Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Pytania do prof. Marka Ruszkowskiego prosimy przesyłać na adres: pik@wdk-kielce.pl (w tytule prosimy zaznaczyć „Porady językowe”).
