Władysława Szproch - poetka, plastyczka i działaczka społeczna - urodziła się 1 listopada 1951 r. Jest wiceprezesem Stowarzyszenia Artystów Plastyków Świętokrzyskich w Kielcach, członkiem Polskiego Stowarzyszenia Edukacji Plastycznej i Związku Literatów Polskich, wiceprezesem Zarządu Oddziału Związku Literatów Polskich w Kielcach, członkiem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Kielcach, Grupy Literackiej „Gronie” w Żywcu, Fundacji Sztuki na rzecz Integracji w Warszawie i Forum Kobiet Katolickich w Warszawie. To kobieta wielu pasji, uzdolnień i zainteresowań o bogatym dorobku artystycznym.
- Twórczość literacka
Władysława Szproch uprawia poezję i prozę /gwara świętokrzyska/. Pisze wiersze, fraszki, aforyzmy, humoreski i recenzje literackie. Od 20 lat jest członkiem Związku Literatów Polskich. Na przestrzeni tych lat wydała 15 zbiorów poezji i 2 zbiory opowiadań, napisanych gwarą świętokrzyską. Jej twórczość literacką pomieszczono w 42 antologiach, almanachach i pracach zbiorowych, zarówno regionalnych, jak i ogólnopolskich. Władysława Szproch jest laureatką wielu znaczących konkursów ogólnopolskich i wojewódzkich. Poetka przez wiele lat należała do Kielecko-Radomskiego Klubu Literackiego, w ramach którego reprezentowała kieleckie środowisko literackie na forum ogólnopolskich zjazdów, plenerów, mityngów literackich, m.in. w Poznaniu, Wrocławiu, Kazimierzu Dolnym, Radomiu. Na przestrzeni lat 1988-2013 odbyła 85 takich spotkań autorskich, w tym 52 w Kielcach, 33 w województwie świętokrzyskim i w innych miastach w kraju, m.in. w Żywcu, Legnicy, Przedborzu, Drezdenku, Kazimierzu Dolnym. W tych latach wzięła czynny udział w 97 Biesiadach Literackich: miejskich, wojewódzkich i ogólnopolskich. Władysława Szproch zasiada w jury wojewódzkich i ogólnopolskich konkursów literackich, jest recenzentką zbiorów poetyckich, a także promotorką twórczości młodych artystów. Pracuje z uzdolnioną literacko i plastycznie młodzieżą. Utwory literackie i reprodukcje prac plastycznych Władysławy Szproch są od wielu lat drukowane w prasie regionalnej i ogólnokrajowej. Jest ona także ilustratorką książek i projektantką okładek książkowych. Zrealizowano z jej udziałem kilkanaście audycji radiowych i TV. Na temat twórczości literackiej Władysławy Szproch powstały prace naukowe, napisane przez historyków literatury, a także praca magisterska na Akademii Świętokrzyskiej pod kierunkiem prof. zw. dra hab. J. Pacławskiego w roku 2000. Poetka debiutowała w roku 1982 na łamach miesięcznika „Przemiany”. W roku 2007 obchodziła XXV-lecie pracy twórczej w dziedzinie literatury.
- Twórczość plastyczna
Władysława Szproch jako plastyczka uprawia malarstwo (olej, akwarelę ,pastel, akryl, collage), rzeźbę w drewnie, rysunek (piórko, tusz), ilustracje do książek, znaki firmowe, plakietki i odznaki turystyczne. Jest autorką Drogi Krzyżowej w drewnie. Jej ulubionym tematem jest krucyfiks. W ciągu 30 lat wykonała ich kilkaset. Artystka debiutowała indywidualną wystawą rzeźby w roku 1977 w Klubie „Budowlani” w Kielcach. Do tej pory zorganizowała 133 wystawy indywidualne i wzięła udział w 234 wystawach zbiorowych. Zdobyła za twórczość plastyczną wiele nagród i wyróżnień. Jej prace zdobią wnętrza w kraju i za granicą (Niemcy, Holandia, Francja, Szwajcaria, Węgry, Belgia, Szwecja, Ukraina, Serbia, Jordania, Słowacja, Czechy, Kanada, USA). Jest członkiem Stowarzyszenia Artystów Plastyków Świętokrzyskich od roku 1983. W roku 2007 uhonorowano twórczy dorobek i społeczną pracę na rzecz polskiej kultury Władysławy Szproch Brązowym Medalem Zasłużony Kulturze „Gloria Artis”.
Odznaczenia państwowe:
1. Brązowy Krzyż Zasługi – 11 września 1996 r.
2. Zasłużony Działacz Kultury – 14 października 2002 r.
3. Srebrny Krzyż Zasługi – 14 maja 2003 r.
4. Złoty Krzyż Zasługi – 8 maja 2012 r.
5. Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” – 25 września 2007 r.
Siódmy balkon słońca
Balkon mojej samotności
Wyższy od Telegrafu
Kieruje twarz na południe
Gdzie płowieją w Dolinie Kielc
Czupryny szarym dachom
1 strzelistym wieżycom
Biskupich wniebowstąpień
A ja duszą a ja myślą
A ja suchym pragnieniem
Jeszcze dalej i wyżej
Ponad triangulem Bukówki
Szukam choćby skrawka nieba
Choćby garści ziemi
Bez pieczęci cywilizacji
Dolewam orzeźwiającej nadziei
Do literatki jutra
1 wnoszę naręcze słońca
Do chłodnego pokoju
By napełnić domowość
Nagrzanymi słowami
Podpalam półszeptem
Brązową rzeczywistość
- tężeje echo w beton
......................................
Snuje się po kątach
Swąd opalenizny
Przykleja twarz do lustra
Wyludniona cisza
Więc mnie niestety
Też dzisiaj tutaj nie ma
Nie ma mnie nigdzie
I nie ma mnie
We mnie
Zwierzenie biało-czarne
I
Uczę się ciebie - miasto
Jak kart ukochanej księgi
Od północnego źródła Silnicy
Po południowy horyzont
Wybrzuszony górą
Od świtu strąconego
Przez zaspany księżyc
Po zachód dnia
Brzemiennością słońca
II
Odmieniam cię - miasto
Przez wszystkie przypadki losu
Przenikam się z twoją historią
Jak kropla wody z rzeką
Umiem pamięcią malować
Świątynię Gedeona
Bramę Krakowską
Wyburzoną cerkiew
I niewygodny cokół
III
Kocham cię moje miasto
I różowość świtu ponad Łysicą
I mlecznoróżową mgłę w dolinie
- ona jak sieć oplata każdy dom
po szybach sączy się rosa, budzi ptak
i zapach łąk tak bliski, tak znajomy
że sławię przesmyk błękitu
ponad wieżycami
i każdą ulicę w stronę lasu
sławię
IV
Kocham cię Mała Ojczyzno
Więc bielą wiersza cię śpiewam
Ale bywa że wiersz mój czarny
Gdy słowa zadławione smogiem
A od hałasu giną w locie
Cytrynowe motyle
Więc wybacz mi - miasto
Że nie zawracam mechanicznych koni
Z rogatek XXI wieku
…………………………………….
Jak dobrze mi wiadomo
Jeszcze nikt nie zatrzymał deszczu
Jeszcze nikt nie zawrócił rzeki
2001.09.09/10
Źródło:
Urząd Miasta Kielce
www.kielcedst.net
www.tpspkielce.republika.pl
