Poniedziałek, 15 grudnia 2025 - Celiny, Ireneusza, Niny

Kowalanka jestem… Jubileusz 60-lecia Koła Gospodyń Wiejskich i Zespołu Obrzędowego „Kowalanki” A A A

Poniedziałek, 10 czerwca 2024 Autor: Beata Kwieczko
Koło Gospodyń Wiejskich „Kowalanki” świętuje w tym roku jubileusz 60-lecia swojego istnienia. To jeden z najbardziej utytułowanych tradycyjnych zespołów ludowych powiatu kieleckiego, który zrzesza grupę ludzi lubiących oraz ceniących muzykę, folklor i sztukę ludową. „Kowalanki” mają duże osiągnięcia na polu artystycznym (śpiew, gawędziarstwo, rękodzieło) oraz kulinarnym. Głównym celem zespołu jest pielęgnowanie i przekazywanie następnym pokoleniom dawnych zwyczajów i obyczajów ziemi kieleckiej.
„Kowalanki” posiadają bogaty repertuar tradycyjnych pieśni i przyśpiewek śpiewanych kielecką gwarą. Członkinie zespołu tworzą również swoje autorskie utwory utrzymane w stylu i tematyce tradycyjnych pieśni ludowych. Pierwszym akompaniatorem „Kowalanek” był Tadeusz Krzysztofek. W latach 2000-2021 kierownikiem muzycznym był Feliks Korban – wybitny akordeonista, który nie tylko doskonalił warsztat muzyczny członkiń, ale był również autorem muzyki do obrzędów przedstawianych przez „Kowalanki”. Od 2021 roku kierownikiem muzycznym jest jego syn, Tomasz Korban – równie utalentowany akordeonista kontynuujący tradycję rodzinną związaną z muzyką ludową.

Chlubą zespołu są przedstawienia przybliżające dawne zwyczaje i obyczaje ludowe, które z roku na rok przybierają coraz atrakcyjniejszą formę i porównywane są do przedstawień teatralnych. Aby zaprezentować je jak najlepiej, członkinie zespołu współtworzą autorskie programy i scenariusze przedstawień, piszą przyśpiewki oraz gawędy, które są elementami obrzędów. W celu łatwiejszego kontaktu z odbiorcą „Kowalanki” zachowały tradycyjne stroje ludowe oraz posługują się podczas występów rekwizytami z dawnych lat, które pomagają zrozumieć przekaz widowisk.

W repertuarze zespołu znajdują się takie obrzędy i obyczaje, jak „Darcie pierza”, „Czesanie lnu”, „Pranie”, „Prządki”, „Pieczenie chleba”, „Kądziele” i „Sianokosy”. W 2011 roku „Kowalanki” otrzymały na Ogólnopolskim Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej w Tarnogrodzie Dyplom Honorowy za obrzęd „Pranie” (najwyższe wyróżnienie przyznawane 10-ciu najlepszym zespołom) i w nagrodę wystąpił w Teatrze Polskim w Warszawie. W 2016 roku zaprezentowały w Tarnogrodzie obrzęd „Prządki” i jako jedyny zespół z województwa świętokrzyskiego dostały się do ścisłego finału.

Wśród „Kowalanek” są członkinie, które mówią gwarą w sposób naturalny. Są one autorkami wierszy, pieśni, przyśpiewek oraz całych obrzędów mówionych tradycyjną gwarą ziemi kieleckiej. Za zachowanie i pielęgnowanie gwary docenione zostały w wielu przeglądach i konkursach gawędziarskich. Jedną z najbardziej utytułowanych gawędziarek Zespołu Obrzędowego „Kowlanki” była śp. Henryka Brzoza, która przez wiele lat zajmowała czołowe miejsca w konkursach gawędziarskich i recytatorskich.

„Kowalanki” mają też zacięcie artystyczne, dlatego spotykają się i nawzajem uczą wybranych technik sztuki ludowej i rękodzieła. Zajmują się odtwarzaniem dawnych i zanikających technik artystycznych oraz tworzą i testują własne rozwiązania i wzornictwo. Niektóre prace stanowią unikaty etnograficzne, które prezentowane są w Parku Etnograficznym w Tokarni oraz w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach. Panie robią piękne kwiaty i bukiety z bibuły i krępiny, pająki, wycinanki z papieru, wieńce dożynkowe, lalki gałgankowe oraz dekoracje Bożonarodzeniowe i Wielkanocne.

Tradycje ludowe kultywowane przez „Kowalanki” prezentowane są również poprzez tradycyjne potrawy kieleckie. Wysoki kunszt kulinarny oraz tradycyjne receptury przekazywane z pokolenia na pokolenie powodują, że Koło jest doceniane i nagradzane przez najlepszych kucharzy w naszym kraju. Jedna z potraw „Kowalanek” stała się inspiracją do przygotowania programu kulinarnego, w którym znany prezenter kulinarny Marcin Budynek przygotował na żywo ciasto oraz farsz na „Kowalańskie Grycoki” – potrawę, która zajęła III miejsce w konkursie „Świętokrzyska Potrawa Świąteczna”.

„Kowalanki” mają świadomość zanikania kultury ludowej w społeczeństwie. Wiedzą, że dla zachowania tradycji naszego regionu niezbędne jest przekazywanie wiedzy poprzez naukę młodego pokolenia, dlatego członkinie zespołu systematycznie prowadzą szkolenia i warsztaty dla dzieci i młodzieży na temat kultury i sztuki regionu świętokrzyskiego.

Zespół Obrzędowy „Kowalanki” bierze czynny udział w kultywowaniu tradycji powiatu kieleckiego, zarówno na terenie naszego województwa, całego kraju, jak i poza granicami Polski. Zespół występował m.in. w Rumunii, w Wilnie, w Warszawie, Tarnogrodzie, Zebrzydowicach, Krasiczynie, Kielcach, Busku-Zdroju, Skarżysku-Kamiennej, Stąporkowie, Tokarni, Korczynie, Szklanej Hucie, Chmielniku, w Brzezinach i na Świętym Krzyżu.

Zespół liczy obecnie kilkanaście osób. Od początku jego istnienia należą do niego Stefania Golenia i Jadwiga Brzoza (przewodnicząca „Kowalanek” od 1985 roku). Menadżerem zespołu jest od 2004 roku Wiesława Kulińska.

FILMY

"Świat niekompletny" – koncert pamięci Wojtka Stachurskiego

13 grudnia (w sobotę) o godz. 18.00 w sali Kameralnej Domu Kultury "Zameczek" odbędzie się...

„Królowa Śniegu” – spektakle w listopadzie i grudniu

Kielecki Teatr Tańca zaprasza na widowisko familijne pt. „Królowa Śniegu”. Spektakl będzie można...

II Świętokrzyski Jarmark Bożonarodzeniowy- podsumowanie

5, 6 i 7 grudnia w Wojewódzkim Domu Kultury im. J. Piłsudskiego w Kielcach odbyła się druga...

„Deszcz kamienny, pupile i sławojka” – wykład w Muzeum Historii Kielcach

Muzeum Historii Kielc zaprasza na wykład pt. „Deszcz kamienny, pupile i sławojka”. Prelekcję,...

32. Świętokrzyski Konkurs Kolęd i Pastorałek

Wojewódzki Dom Kultury im. Józefa Piłsudskiego w Kielcach zaprasza solistów, zespoły i chóry do...

Koncert jubileuszowy z okazji 90-lecia Wojewódzkiego Domu Kultury w Kielcach (cz. 1)

15 listopada w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach odbył się koncert jubileuszowy, zorganizowany...

Atrakcje II Świętokrzyskiego Jarmarku Bożonarodzeniowego w Kielcach

W najbliższy piątek w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach rozpocznie się II Świętokrzyski Jarmark...

"Przebojem przez 90 lat" – koncert jubileuszowy w WDK

"Przebojem przez 90 lat" to tytuł koncertu jubileuszowego, który odbył się w Wojewódzkim Domu...

Powered by Actualizer & Heuristic
Copyright © 2014 by PIK KIELCE
Licznik odwiedzin: 72 487 359
Polityka prywatności | Mapa strony

Cookies

Ta strona korzysta z cookies, które instalowane są w Twojej przeglądarce, więcej informacji w Polityce Prywatności