Piątek, 5 grudnia 2025 - Kryspiny, Norberta, Sabiny

Bebelno – dzwonnica przy kościele parafialnym pw. Narodzenia NMP A A A

Piątek, 22 marca 2024 Autor: Agnieszka Markiton
Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1818 r.
Choć pierwsza wzmianka o niej pochodzi dopiero z 1818 r. (mówiąc zresztą o jej kiepskim stanie technicznym), najprawdopodobniej zbudowano ją jednocześnie z kościołem (1745r.).
Stoi ona w północno-zachodnim narożniku kościelnego cmentarza. Jej plan jest kwadratowy, o boku długości 3,5 metra. Konstrukcję tworzą cztery słupy umieszczone na narożach, zaczopowane w przyciesiach, usztywnione krzyżulcami i rozparte ryglami. Izbica też ma konstrukcję słupowo - ramową, dźwigającą dach i podtrzymującą zawieszone tu dzwony.
Co do stylu – trudno tu już dopatrzyć się baroku. Dzwonnica z Bebelna wydaje się być raczej ludową transformacją gotyckich dzwonnic „obronnych”, dwukondygnacyjnych, o nachylonych ścianach części dolnej i nadwieszonej nad nią izbicy. Linię nadwieszenia zakłóca tu jednak środkowy jej segment, też odchylony od pionu, ale w odwrotnym kierunku niż ściany części dolnej. Czteropołaciowy dach (pokryty obecnie już nie gontem, lecz blachą) wieńczy kwadratowa w planie latarnia, także nakryta namiotowym daszkiem.
Ściany dzwonnicy szalowane są pionowymi deskami – za wyjątkiem segmentu środkowego, gdzie deski ułożone są w jodełkę. Głos dzwonów niesie się daleko dzięki ośmiu dość dużym otworom okiennym, fachowo nazywanym „prześwitami dzwonnymi”, rozstawionym symetrycznie, po dwa w każdej ścianie izbicy.
 
Źródło: Roman Mirowski, „Drewniane kościoły i dzwonnice Ziemi Świętokrzyskiej”, 2002 r. RM
 
Słowniczek:
Krzyżulec - ukośny element konstrukcji kratownicy, zastrzał w konstrukcjach drewnianych. Mogą przenosić obciążenia rozciągające lub ściskające.
Rygiel – w budownictwie, przeważnie poziomy element konstrukcyjny, belka rozpięta pomiędzy dwoma słupami. W budownictwie drewnianym określany również jako rozwora.
Izbica - najwyższa, nadwieszona kondygnacja w drewnianych dzwonnicach mieszcząca pomieszczenie na dzwony. Z zewnątrz zwykle obita deskami. Na izbicy znajdował się najczęściej dach namiotowy, cztero- lub ośmiopołaciowy, czasem z narożnymi wieżyczkami. Małe okienka umieszczane w izbicy powodowały lepszą emisję dźwięku dzwonu.
Konstrukcja słupowo-ramowa – rozwiązanie stosowane w budownictwie o konstrukcji drewnianej – tak zwany mur pruski, złożone z układu słupów i opartych na nich belek. Całość usztywniają rygle i zastrzały.
Gont – drewniany materiał do wykonywania pokryć dachowych. Deseczka z drewna iglastego, o przekroju klina, z wpustem wzdłuż szerszej krawędzi. Łączona poprzez wsunięcie jednej deseczki w drugą.
Latarnia – wieloboczna (czasem walcowa) nadbudówka nad kopułą, służąca do wprowadzenia do jej wnętrza światła. Latarenki w wieżyczkach sygnaturek wprawdzie tej roli nie wypełniają, ale przez analogię są tak samo nazywane.
Dach namiotowy - dach o trójkątnych połaciach zbiegających się w jednym wierzchołku. Szczególnym przypadkiem takiego dachu jest pokrycie stożkowe.
Ściany szalowane – czyli deskowane w celu umocnienia, uszczelnienia lub dekoracji konstrukcji.
 
Źródło: pl.wikipedia.org
 
Opracowanie: Agnieszka Markiton

ZDJĘCIA

Fot. Agnieszka Markiton
Fot. Agnieszka Markiton
Dwukondygnacyjna dzwonnica - Fot. Agnieszka Markiton
Dzwonnica na planie kwadratu - Fot. Agnieszka Markiton
Ściany dzwonnicy są oszalowane - Fot. Agnieszka Markiton
Czteropołaciowy dach z kwadratową latarnią - Fot. Agnieszka Markiton
Rycina: Romam Mirowski

31. Międzynarodowy Festiwal Piosenkarzy im. Henryka Morysa i Andrzeja Litwina

W niedzielę, 23 listopada, w sali widowiskowej Wojewódzkiego Domu Kultury w Kielcach odbył się...

Atrakcje II Świętokrzyskiego Jarmarku Bożonarodzeniowego w Kielcach

W najbliższy piątek w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach rozpocznie się II Świętokrzyski Jarmark...

Nowe nabytki archiwalne Delegatury IPN w Kielcach

3 grudnia (w środę) o godzinie 17.00 w Przystanku Historia na ul. Warszawskiej 5 w Kielcach...

Debata pt. "Pamięć jako odpowiedzialność – dziedzictwo ocalałych"

11 grudnia w Instytucie Kultury Spotkania i Dialogu przy ul. Planty 7 w Kielcach odbędzie się...

„Przebojem przez 90 lat” – koncert jubileuszowy w WDK

W najbliższą sobotę, 15 listopada, o godzinie 18, w sali widowiskowej Wojewódzkiego Domu Kultury...

II Świętokrzyski Jarmark Bożonarodzeniowy

Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego i Wojewódzki Dom Kultury w Kielcach zapraszają w...

Koncert jubileuszowy z okazji 90-lecia Wojewódzkiego Domu Kultury w Kielcach (cz. 1)

15 listopada w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach odbył się koncert jubileuszowy, zorganizowany...

90-lecie Wojewódzkiego Domu Kultury w Kielcach

Jesienią 2025 r. mija 90. rocznica rozpoczęcia działalności Domu Wychowania Fizycznego i...

Powered by Actualizer & Heuristic
Copyright © 2014 by PIK KIELCE
Licznik odwiedzin: 72 300 305
Polityka prywatności | Mapa strony

Cookies

Ta strona korzysta z cookies, które instalowane są w Twojej przeglądarce, więcej informacji w Polityce Prywatności