Ś.P.
KS. FRANCISZKOWI
GRUSZCZYŃSKIEMU
PROFESOROWI SEM. ŚWIĄTOBLIWEMU
PRZEWODNIKOWI MŁODZIEŻY
WZOROWEMU KAPŁANOWI ZMARŁEMU
NA WYGNANIU W ACZYŃSKU DN. 3/X 1896 R.
UCZNIOWIE
I KOLEDZY KAPŁANI
TEN POMNIK
KŁADĄ.
KS. FRANCISZKOWI
GRUSZCZYŃSKIEMU
PROFESOROWI SEM. ŚWIĄTOBLIWEMU
PRZEWODNIKOWI MŁODZIEŻY
WZOROWEMU KAPŁANOWI ZMARŁEMU
NA WYGNANIU W ACZYŃSKU DN. 3/X 1896 R.
UCZNIOWIE
I KOLEDZY KAPŁANI
TEN POMNIK
KŁADĄ.
Płytę o wysokości ok. 80 cm, wykonano z marmuru chęcińskiego. Ozdobiona jest płaskorzeźbionymi obramieniami, z poszerzonymi fragmentami w rogach. Nad nią płytą znajduje się krzyż na dekoracyjnej podstawie, pod nią kartusz z informacją o fundatorach. W górnej części możemy zobaczyć fotografie księdza, która rozdziela litery Ś. i P.
Potęgując rusyfikację szkolnictwa, władze carskie wydały w 1892 r. rozporządzenie dotyczące nadzoru w szkołach. Oficjalnie nie obejmowało ono seminariów duchownych i dlatego Rosjanie przygotowali prowokację, polegającą na podstawieniu kleryka, który spowodował kilka kolejnych pożarów w budynku seminarium, co miało doprowadzić do interwencji carskiej policji. Dnia 3 marca 1893 r. zaborcy wkroczyli do pomieszczeń seminaryjnych i okupowali je przez dwanaście dni. Szczegółową rewizję zakończyli aresztowaniem siedmiu profesorów, którzy zostali wywiezieni nocą z 22 na 23 marca do warszawskiej Cytadeli. Car Aleksander ni 2 stycznia 1895 r. zatwierdził wyrok za posiadanie zakazanej literatury. Na jego mocy księży wywieziono w głąb Rosji - do Nerczyńska i Archangielska. Seminarium było zamknięte do 15 listopada 1897 r.
Źródło: Cezary Jastrzębski, Konrad Otwinowski, Magdalena Otwinowska, Miejsca pamięci narodowej w Kielcach, Muzeum Historii Kielc 2010 r.
