Jan Karski (Jan Kozielewski) urodził się 24 kwietnia 1914 r. w Łodzi. W 1935 r. ukończył Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, odbył także staże edukacyjne w Szwajcarii, Niemczech i Anglii. Po powrocie do Polski podjął pracę w MSW. Po wybuchu II wojny światowej trafił do niewoli sowieckiej, ale został objęty wymianą jeńców między III Rzeszą a ZSRR. Uciekł z transportu i wrócił do Warszawy, gdzie związał się z konspiracją. Kilkakrotnie przewoził do Francji i Wielkiej Brytanii raporty dla władz na uchodźstwie. W 1940 r. został aresztowany przez gestapo i osadzony w więzieniu nowosądeckim, ale został odbity przez ZWZ. W 1942 r., jako emisariusz Delegata Rządu RP na Kraj i Komendanta Głównego ZWZ-AK, poinformował władze RP na uchodźstwie, Wielkiej Brytanii i USA, a także organizacje żydowskie o sytuacji w Polsce oraz zagładzie Żydów, jednak jego doniesienia nie miały wpływu na politykę i nie zapobiegły dalszemu holocaustowi. Po wojnie pracował w USA, wykładał stosunki międzynarodowe i teorię komunizmu na Uniwersytecie Georgetown. Otrzymał tytuł „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata”, został odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych, Virtuti Militari, Orderem Orła Białego. Zmarł w Waszyngtonie 13 lipca 2000 r.
Pomnik Jana Karskiego powstał dla uczczenia pamięci wybitnej postaci jaką niewątpliwie był Jan Karski. „Ławeczka Karskiego”, bo tak nazywany jest właśnie ten pomnik, została odsłonięta 23 kwietnia 2005 r. Znajdziemy ją nad rzeką Silnicą, w miejscu, w którym przepływa ona pod ul. Sienkiewicza.
Treść napisu na pomniku:
Jan Karski
(Jan Kozielewski)
24.04.1914 13.07.2000
Emisariusz
Polskiego Państwa Podziemnego
Pierwszy powiedział światu
o zagładzie narodu żydowskiego
i nie został wysłuchany
Sprawiedliwy wśród narodów świata
1982
Kawaler Orderu Orła Białego
1995
Człowiek wielkiego ducha
Treść napisu po lewej stronie postumentu:
Rzeźba
dłuta Karola Bandyny jest darem
Stowarzyszenia
im. Jana Karskiego w Kielcach
Treść napisu po prawej stronie postumentu:
Fundatorzy
Bogdan Białek, Sławomir Bursztein, Leszek Walczyk, Piotr Piwowarczyk
Zbigniew Walczyk, Andrzej Jegierski, Adam Zyguła oraz inni Kielczanie
Na Wieczną Pamiątkę - Kielce 23 kwietnia 2005 roku
Pomnik wykonany z brązu przedstawia półtorametrowej wysokości postać Jana Karskiego, siedzącego na ławce i pochylającego się nad szachownicą. Na lewo od ławki, na tablicy w formie pogniecionej strony gazety, umieszczono napis. Pomnik usytuowany jest na postumencie o wymiarach 230 x 120 x 14 cm, którego krótsze boki zawierają dwie tabliczki z napisami.
Źródło: Cezary Jastrzębski, Konrad Otwinowski, Magdalena Otwinowska, Miejsca pamięci narodowej w Kielcach, Muzeum Historii Kielc 2010 r.
