Oddział Armii Krajowej „Wybranieccy" sformowano w lutym i marcu 1943 r. na rozkaz Komendy Głównej AK, do dyspozycji Komendy Obwodu - Kielce. Oddział początkowo operował w lasach suchedniowskich, gdzie 23 czerwca 1943 r. utworzono obóz w lesie, w pobliżu wsi Cisów. Zorganizowana tu baza wypadowa miała pozwalać na działania w południowej części powiatu kieleckiego. Początkowo oddział nosił nazwę „grupy dywersyjnej”, a z czasem uzyskał status „oddziału likwidacyjno-dywersyjnego Wybranieccy”. Do głównych zadań należały, likwidacja konfidentów i Niemców oraz uświadamianie społeczeństwu zbrodni dokonywanych przez hitlerowców. Wszyscy członkowie oddziału byli ochotnikami, a większość z nich służyła w Wojsku Polskim. Dowódcą został podchorąży Wojska Polskiego Marian Sołtysiak ps. „Barabasz”, a jego zastępcą Edward Skrobot ps. „Wierny".
Pomnik w formie wysokiego na około 3 m obelisku znajduje się na końcu głównej alejki cmentarza partyzanckiego.
Treść napisu na ścianie frontowej:
Pamięci żołnierzy
Armii Krajowej
oddziału
partyzanckiego
„Wybranieccy”
walczącego od marca 1943
do lipca 1944
na terenie Gór Świętokrzyskich
1 Kompanii „Wybranieckiej”
1 Batalionu
4 Pułku Piechoty
Legionów AK
walczącej od lipca 1944
do stycznia 1945
w akcji „Burza”
na terenie Kielecczyzny
Dowódcy „Wybranieckich”
Mariana Sołtysiaka
„Barabasza"
01.02.1918 - 18.12.1995
Kawalera Orderu Virtuti Militari
i dwukrotnie Krzyża Walecznych
Nauczyłeś nas w walce
tak kochać Polskę
aby jej oddać bez reszty
wszystko - nawet siebie
„Wybranieccy”
Treść napisu po prawej stronie:
1939 -1945
Treść napisu z tyłu:
Chęciny - 11.04.1943
Białogon - 25.04.1943
Mąchocice - 02.05.1943
Wilków - 11.06.1943
Kielce - 06.07.1943
Leszczyny - 19.07.1943
Maleszowa - 11.08.1943
Rykoszyn - 15.10.1943
Miąsowa - 26.01.1944
Daleszyce - 27.01.1944
Piaski - 15.03.1944
Bieliny -19.03.1944
Piaski - 06.04.1944
Widełki - 29.04.1944
Chmielnik - 22.06.1944
Niestachów - 07.07.1944
Słopiec - 26.07.1944
Sieraków - 03.08.1944
Daleszyce - 06.08.1944
Kajetanów - 16.08.1944
Antoniów - 21.08.1944 /
Radków - 26.09.1944
Zakrzów - 27.09.1944
Treść napisu po lewej stronie:
1943-1945
Kielce 11.11.2005
Postument pomnika obłożono płytami szarego granitu. U góry ściany frontowej widnieje mosiężny orzeł w koronie, a poniżej ryty napis. Na prawej ścianie został umieszczony symbol Polski Walczącej o wymiarach 50 x 54 cm oraz daty. Na lewej ścianie znajduje się wykonany z brązu kartusz, o wymiarach 49 x 43 cm, z odznaką oddziału (centralnie umieszczony orzeł w koronie, nad którym znajdują się litery D i W, poniżej napis Wybranieccy). Pod kartuszem wyryte są daty 1943-1945, a na samym dole napis: Kielce 11.11.2005. Na tylnej ścianie pomnika u góry wyryty został równoramienny krzyż, poniżej zaś nazwy miejscowości i daty ważniejszych bitw. Teren wokół pomnika wyłożono kostką brukową.
Źródło: mgr Piotr Prokop, Miejsca Pamięci Narodowej 1769 – 1981 w Kielcach, udostępniony przez Urząd Miasta Kielce - Wydział Gospodarki Komunalnej; Cezary Jastrzębski, Konrad Otwinowski, Magdalena Otwinowska, Miejsca pamięci narodowej w Kielcach, Muzeum Historii Kielc 2010 r.
