To tutaj w sierpniu 1914 r. powstał zalążek przyszłej armii polskiej - I Pułk Piechoty Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego. Było to możliwe dzięki zgłoszeniu się do punktów werbunkowych w Kielcach i w Pińczowie 960 ochotników. Mieszkańcy Kielc i ludność Kielecczyzny nie zawiedli również w czasie okupacji hitlerowskiej 1939-1945 r. Samorzutnie zbierali, naprawiali i ukrywali broń i amunicję pochodzącą z kampanii wrześniowej 1939 r. Pracownicy zakładów zbrojeniowych znajdujących się na terenie województwa kieleckiego produkowali broń: części do pistoletów maszynowych Sten, KIS, Bechowiec, magazynki do pistoletów, ręcznych karabinów maszynowych Browning wz. 1928, odlewali granaty obronne wz. 1933 (Huta Ludwików, Zakłady Mechaniczne i Odlewni Żelaza Białogon). Scalali amunicję karabinową, a głównie pistoletową kal. 9 mm Parabellum z wykradanych elementów (w Hucie Ludwików scalono około 30 tyś. naboi). Uszkadzali maszyny, często płacąc za to najwyższą cenę. Z firmy „Granat” dostarczano zapalniki wz. 1931 do produkowanych granatów obronnych. Pracujący w kieleckich i okolicznych kamieniołomach wykradali materiały wybuchowe służące do napełniania skorup wytwarzanych granatów.
Ludność wiejska Kielecczyzny sabotowała zarządzenia okupanta w sprawie oddawania kontyngentów żywności, pomagała oddziałom partyzanckim dostarczając żywność, odzież, informacje o wrogu. Kolejarze m.in. z Herbów, Czarnowa, Skarżyska dostarczali partyzantom informacji o przewożonych towarach. Chodziło głównie o broń, amunicję, mundury, żywność. Cała ludność Kielecczyzny walczyła o odzyskanie niepodległości w latach 1939-1945, czego świadectwami są miasta, miasteczka, wsie odznaczone po zakończeniu wojny Krzyżami Grunwaldu i Virtuti Militari.
Materiały do wystawy (książki i czasopisma) pochodzą ze zbiorów PBW w Kielcach, natomiast militaria z tamtego okresu (oryginalne i repliki) są kolekcją prywatną Roberta Wiśniewskiego – pracownika biblioteki nauczyciela-bibliotekarza. Wśród nich znajdować się będą m.in.: hełm piechoty niemieckiej, polskiej, skorupy ręcznych granatów obronnych i zaczepnych, granatów moździerzowych, magazynki do pistoletów i karabinów maszynowych, ładownice na amunicję karabinową i pistoletową, szkielet niemieckiego pistoletu maszynowego MP 43, pistoletu Mauser wz. 1934. Na wystawie również zostaną przedstawione elementy umundurowania partyzanckiego: buty oficerskie, biało-czerwone opaski, furażerki, beret, orły noszone czapkach i hełmach.
Źródło: PBW