Relacje polsko-żydowskie w XX wieku A A A

Wprowadzenie przez niemieckie władze okupacyjnych i rasistowskich praw na ziemiach polskich, w sposób diametralny przeobraziło stosunki panujące między ludnością polską a żydowską. Polityka powszechnego terroru miała doprowadzić, nie tylko do zdezintegrowania społeczeństwa i złamania jego woli oporu wobec okupanta niemieckiego, ale także do odizolowania Polaków i Żydów. Działania administracji niemieckiej w ramach opresyjnego ustawodawstwa oraz rozszerzenie zakresu czynów uznanych za przestępstwo miały m.in. na celu niedopuszczenie do udzielania jakiejkolwiek pomocy Żydom stojącym w obliczu zagłady.

Represyjna polityka niemiecka i realia lat terroru przyniosły różnorodne zjawiska i postawy, zarówno o charakterze pozytywnym jak i negatywnym, w całym obszarze stosunków polsko-żydowskich. Okupacyjna rzeczywistość wystawiała na najwyższą (najcięższą) próbę ludzkie charaktery, nasiliła i wyostrzyła egoizm poszczególnych grup społecznych oraz ukazała złożone mechanizmy funkcjonowania społeczności zagrożonych wyniszczeniem.

Właśnie te aspekty, czyli stosunki polsko-żydowskie w realiach okupacji, są tematem przewodnim trzeciej konferencji z cyklu Relacje polsko-żydowskie w XX wieku. Badania - kontrowersje – perspektywy.

PROGRAM KONFERENCJI

Część I

9.00-9.15  Otwarcie obrad.

Moderator: dr Dorota Koczwańska-Kalita (IPN Kielce)
 

9.15-9.40  dr Wojciech Wichert (OBBH IPN Szczecin), System polityczny i administracyjny Generalnego Gubernatorstwa w latach 1939-1945.

9.40-10.05 prof. dr hab. Wasyl Hułaj (Vasyl Gulay) (Uniwersytet Narodowy Politechnika Lwowska, Lwów), Żydzi jako przedmiot formowania „obrazu wroga” przez legalne czasopisma w dystrykcie „Galicja” Generalnego Gubernatorstwa.

10.05-10.30 dr Arkadiusz Więch (IH UJ), Sąsiad swój, czy obcy? Relacje polsko-żydowskie w społecznościach małomiasteczkowych i wiejskich Podkarpacia w okresie II wojny światowej na podstawie badań terenowych.

10.30-10.55 dr Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki (OBBH IPN Kraków/Kielce), Pod groźbą śmierci. Wybory i postawy polskich oraz żydowskich mieszkańców Garbatki w czasie okupacji niemieckiej (1939-1945).

10.55-11.10 Dyskusja

11.10-11.25 Przerwa

Część II

Moderator: dr hab. prof. UJK Jerzy Gapys (IH UJK)
 

11.25-11.50 Marlena Bodo (doktorantka, UJ), Polacy i Żydzi w dobie okupacji niemieckiej w Szydłowcu (1939-1945).

11.50-12.15 dr Joanna Potaczek (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami w Jarosławiu), Grzegorz Oleniacz, Polacy i Żydzi w okresie okupacji niemieckiej na terenie powiatu sanockiego (1939-1945).

12.15-12.40 Mateusz Kofin (doktorant, Akademia Ignatianum w Krakowie), Jan Mosdorf –  „nawrócony antysemita” i „sprawiedliwy narodowiec”. Studium przypadku.

12.40-13.05 dr Jakub Parol (Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi), Metody eksterminacji Polaków i Żydów w radogoskim więzieniu (1939-1945).

13.05-13.20 Dyskusja

13.20-14.20 Przerwa

Część III

Moderator: dr Tomasz Domański (IPN Kielce)
 

14.20-14.45 Leszek Dziedzic (Muzeum Historii Kielc), Dwaj ludzie – dwie drogi. Prezesi kieleckiego Judenratu.

14.45-15.10 Krzysztof Jakubowski („Tygodnik Ciechanowski”), Kobiety wobec Holocaustu. Maria Tyk (Żydówka) i Marianna Cybulska (Polka).

15.10-15.35 dr Jacek Proszyk Weryfikacja źródeł i kontekst w badaniach nad historią Żydów.

15.35-15.50 Dyskusja

15.50-16.05 Przerwa

Część IV

Moderator: dr Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki (IPN Kielce)
 

16.05-16.30 dr hab. Jerzy Gapys (IH UJK), Pamiętnik Stanisława Turnaua jako źródło do dziejów Żydów w latach 1939-1944.

16.30-16.55 Marta Lasota, Mateusz Marcin Mróz (Uniwersytet Rzeszowski), Obraz getta rzeszowskiego w świetle wspomnień ocalałych z Holocaustu.

16.55-17.20 dr Tomasz Domański (OBBH IPN Kraków/Kielce), Nowy paradygmat? Relacje polsko-żydowskie pod okupacją niemiecką w ujęciu zaprezentowanym w książce „Dalej jest noc”.