Według danych UNESCO na świecie istnieje około 6 tysięcy języków, z których połowa jest tak rzadko używana, że mogą zniknąć w ciągu kilku następnych pokoleń. Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego ma w założeniu dopomóc w ochronie różnorodności językowej jako dziedzictwa kulturowego. Trwają też wysiłki w celu odtworzenia niektórych wymarłych języków i dialektów. Do udanych należy zaliczyć "wskrzeszenie" języka hebrajskiego (na podstawie „Starego testamentu” i tekstów liturgicznych). Obecnie prowadzone są działania na rzecz przywrócenia do życia języka wyspy Man (Morze Irlandzkie). Francuzi starają się ocalić dialekty prowansalskie i gaskońskie. Również w Polsce coraz częściej można spotkać próby ocalenia lub odtworzenia lokalnych gwar, dialektów i języków.
Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego jest również obchodzony w Polsce. Z tej okazji przygotowano wykłady, odczyty, spotkania oraz konkursy mające na celu popularyzację wiedzy o języku polskim. Szacuje się, że polski jest językiem ojczystym około 46 milionów ludzi na świecie. Jest także szóstym językiem pod względem liczby użytkowników w Unii Europejskiej. Posługuje się nim 10% obywateli Unii.
