W dodatku jest to część Kwartetu smyczkowego powstałego w 1936 roku, równie dawno zapomnianego. Adagio niemal od początku żyje własnym życiem, jest wykorzystywane m.in. w filmach (z tych najbardziej znanych: Pluton O. Stone’a, Człowiek –słoń D. Lyncha czy Amelia J.-P. Jeunet’a). Stał się nawet czymś w rodzaju hymnu żałobnego, choć nie takie były zamierzenia jego twórcy. Utwór swą niesłychaną popularność zawdzięcza nieskomplikowanej strukturze, w której kryją się olbrzymie emocje.
Gershwin, który o mały włos z woli swego ojca nie został księgowym, już jako dwudziestodwulatek zyskał rozgłos, pisząc muzykę rozrywkową, a nagrania jego piosenek przyniosły mu sławę i fortunę. Jego ambicje pozostały jednak niezaspokojone, ponieważ artysta pragnął tworzyć muzykę symfoniczną, dlatego propozycja napisania utworu na orkiestrę, złożona przez słynnego muzyka jazzowego Paula Whitemana, spadła mu jak z nieba. Tak powstała w 1923 roku słynna Błękitna rapsodia. Koncert fortepianowy F-dur, napisany rok później, ugruntował zaś pozycję Gershwina jako kompozytora umiejętnie łączącego jazz oraz tradycyjną amerykańską muzykę ludową ze spuścizną europejskich neoromantyków. Utwór wykona Rafał Aleksander Łuszczewski, wychowanek słynnego prof. Andrzeja Jasińskiego, laureat licznych międzynarodowych konkursów. Pianista, oprócz działalności koncertowej, dał się poznać również jako ambasador kultury polskiej na drugiej półkuli. W 2011 z jego inspiracji powstał w Limie (Peru) pierwszy na kontynencie południowoamerykańskim Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Artysta czuwa nad jego przebiegiem i rozwojem jako prezes i przewodniczący jury.
Bujne życie rewolwerowca i wielokrotnego przestępcy stało się kanwą co najmniej sześciu filmów pełnometrażowych. Postać Billy’ego Kida – najsłynniejszego kowboja Ameryki – zainspirowała również kompozytora Aarona Coplanda do napisania baletu pt. Billy the Kid ilustrującego życie człowieka wyjętego spod prawa. Na podstawie baletu Copland opracował potem siedmioczęściową efektownie zinstrumentowaną suitę, w której pobrzmiewają pieśni kowbojskie i tradycyjna amerykańska muzyka ludowa.
Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Świętokrzyskiej pokieruje Krzysztof Jakub Kozakiewicz – dyrygent-rezydent naszej instytucji w sezonie 2013/14. Natomiast wiele ciekawych szczegółów na temat muzyki przekaże Beata Młynarczyk.
Zapraszamy 30 stycznia o godz. 18.00.
Tekst: Urszula Sokołowska - Filharmonia Świętokrzyska
