Cukrownictwo zajmowało szczególne miejsce w industrializacji ziem polskich, będąc jednym z najważniejszych motorów postępu technicznego. Przodowało także w przebudowie struktury gospodarczej poszczególnych regionów. Rozwój cukrownictwa poprzez upowszechnienie uprawy buraka cukrowego miał wpływ na podniesienie kultury rolnej. Dzięki cukrowniom rozwijało się wiele polskich osad i miasteczek dając pracę stałą i sezonową. Z rozwojem cukrownictwa związane jest również zakładowe budownictwo mieszkaniowe oraz działalność socjalna i społeczno-kulturalna. Rozwój cukrownictwa sprzyjał także rozszerzeniu sieci kolei, zwłaszcza wąskotorowych oraz dróg bitych. Cukrownictwo należało do najdynamiczniej rozwijających się gałęzi przemysłu. Systematycznie poza budową nowych cukrowni modernizowano starsze wprowadzając nowoczesne technologie. Rozwój cukrownictwa wywierał pozytywny wpływ na szereg dziedzin gospodarki, począwszy od rolnictwa, poprzez różne specjalności rzemiosł, aż po przemysł maszynowy.
Te wszystkie aspekty działalności cukrowni ukazuje wystawa DZIEJE POLSKIEGO CUKROWNICTWA obrazując 200 lat cukrownictwa na ziemiach polskich. Obok działalności produkcyjnej cukrowni przedstawiono również życie społeczno-kulturalne osad cukrowniczych: oświatę, kulturę, działalność straży pożarnych, chórów i zespołów teatralnych, organizacji społecznych, drużyn sanitarnych i obrony cywilnej, klubów sportowych. Wśród kilkuset eksponatów na wystawie znajdują się, m.in.: karty pocztowe, fotografie z widokami cukrowni, wnętrz, hal fabrycznych, pracowników, dyrekcji, plany sytuacyjne, plany budynków fabrycznych lub biurowych (rzuty, przekroje), akcje cukrowni, medale, medaliki, odznaki i znaczki metalowe, pieniądz cukrowni, pisma, papiery firmowe, inne archiwalia, druki, wydawnictwa, reklamy cukrowni, kartki zaopatrzenia na cukier, reklamy cukru, opakowania wyrobów cukierniczych, części maszyn i aparatury, sprzęt laboratoryjny i pomiarowy, zabytki związane z transportem cukrowniczym, wydawnictwa i obiekty związane z jubileuszami cukrowni, literaturę fachową związaną z cukrownictwem i uprawą buraków cukrowych.
Obiekty zgromadzone na wystawie pochodzą ze zbiorów: Krajowej Spółki Cukrowej, Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie, Muzeum im. J.Malczewskiego w Radomiu, Muzeum w Przeworsku Zespół Pałacowo-Parkowy, Muzeum Regionalnego w Kutnie, własnych oraz osób prywatnych.
Wystawa zostanie otwarta w Pałacu Wielopolskich w Ostrowcu Świętokrzyskim 6 października o godz. 16.00. Ekspozycja będzie czynna do końca grudnia 2013 roku.
Tekst: Kamil Stelmasik - Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim
