21 listopada
Pokazy konkursowe
Pokaz I
9.00 – 11.30
Nasza Arkadia
1. Wojownicy Sił Światła, reż. Radomir Czarnecki
Reportaż z ukraińskiego frontu, eksponujący w bardzo osobistych wyznaniach zagranicznych ochotników świadomość konieczności walki całego cywilizowanego świata z dojmującym złem rosyjskiej agresji.
2. Ulice Arkadii, reż. Magdalena Zambrzycka
Wstrząsający zapis filmowy świadomości kilku uchodźców z Bliskiego Wschodu, odczuwających bardzo dotkliwie swą absolutną obcość bytowania pośród dobrodziejstw europejskich metropolii.
3. Do ostatniej kropli, reż. Ewa Ewart
Wzorowy w swojej światowej egzemplifikacji dokument walki czujących odpowiedzialność za los kuli ziemskiej środowisk wielu krajów, podejmujących wysiłek ocalenia czystości życiodajnej wody.
Duża scena KCK.
Wstęp bezpłatny.
Pokaz II
12.30 – 14.30
Sensy życia
1. Dom Róży, reż. Monika Meleń
Wnikliwa filmowa opowieść o motywacjach poszczególnych par rodzicielskich, decydujących się na umieszczenie swojego upośledzonego dziecka w fantastycznie prowadzonym domu rodzinnym, stwarzającym szansę codziennego społecznego kontaktu skazanego na samotność chorego.
2. Koniki na biegunach, reż. Marcin Lesisz
Niecodzienny dokument zbawczej autoterapii przez niebanalnie samokreującą się sztukę.
3. Brat, reż. Jan Gębski
Filmowy zapis heroicznych poświęceń niepełnosprawnego dla codziennej pielęgnacji umierającego brata.
4. Życie po…, reż. Wojciech Królikowski
Dokumentalne odkrycie ceny psychicznego ciężaru przeżyć górniczego ratownika.
Mała scena KCK.
Wstęp bezpłatny.
Pokaz III
17.00 – 19.00
Kolory sztuki
1. Kolor ciszy, reż. Piotr Gabler
Bardzo osobisty autorski zapis dokumentalny ukształtowania samego siebie jako artysty malarza, którego twórczość wyrosła z ciszy... covidowego odosobnienia.
2. Królestwo nad Biebrzą, reż. Beata Hyży-Czołpińska
Reportaż o sztuce trudnego wyboru miejsca życiowej egzystencji, która pozwoliła artyście na wymarzoną wolność bycia tworzenia.
3. Jerzy Nowosielski: Między Wschodem a Zachodem, reż. Beata Kamińska
Próba dokumentalnej sumy twórczości malarskiego mistrza na przykładzie jego monumentalnych prac sakralnych.
4. Z muzyką przez życie, reż. Aleksandra Gronek-Piotrowska
Zapis wyznania artystyczno-życiowego znakomitej kompozytorki Katarzyny Gärtner w czasie jej 80. urodzin.
Mała scena KCK
Wstęp bezpłatny.
21 listopada, godz. 20.00
Pokaz Otwarcia Festiwalu Form Dokumentalnych NURT 2023
W naturze polskiej jest jakiś błąd…, reż. Krzysztof Miklaszewski
Zrealizowany w 75. rocznicę śmierci bohatera pierwszy polski film dokumentalny (właściwie: dokument filmowy fabularyzowany) o Włodzimierzu Tetmajerze (1861 – 1923), malarzu i grafiku, jednym z czołowych twórców Młodej Polski, przyrodnim bracie poety Kazimierza Przerwy-Tetmajera, uwiecznionym przez Stanisława Wyspiańskiego w Weselu w postaci Gospodarza. Włodzimierz bowiem poślubiwszy chłopkę – Annę Mikołajczykówną, córkę majętnego rolnika z podkrakowskich Bronowic, osiadł tam na stale, stając się wzorem dla mieszanych małżeństw inteligencko-chłopskich przełomu wieków (m.in. dla Lucjana Rydla, którego wesele przedstawił w swym narodowym dramacie Stanisław Wyspiański).
Ambicją reżysera filmu – Krzysztofa Miklaszewskiego – stała się konieczność weryfikacji prezentacji Tetmajera w Weselu przez Wyspiańskiego. Włodzimierz Tetmajer nie był wcale bowiem "ospałym inteligentem" niezdolnym do narodowo-niepodległościowego czynu. Wręcz przeciwnie: jego praca u wiejskich podstaw kształtowała oblicze patriotycznego ruchu ludowego, a ukochanie rodzinnego kraju nakazało mu skutecznie zabiegać w parlamencie austriackim, do którego był polskim posłem, o odrodzenie naszej państwowości.
Dlatego tytuł filmu, cytujący wyznanie Włodzimierza, którego rodacy – po odzyskaniu niepodległości – nie obdarzyli poselskim zaufaniem w pierwszych wyborach do polskiego Sejmu, zabrzmieć musi bardzo gorzko, choć w pełni... prawdziwie. Ta smutna prawda o polskim charakterze zabrzmiała przejmująco dzięki aktorskim kreacjom. Jacka Stramę, któremu reżyser powierzył w pełni odbrązawiającą postać rolę Włodzimierza Tetmajera, wsparli znakomicie: Dorota Segda – jako atrakcyjna żona Włodzimierza – Anna, Jerzy Sagan – w podwójnej partii Wernyhory – Witosa, Zygmunt Józefczak – jako Stanisław Wyspiański, Andrzej Kozak – jako "prawdziwy" Lucjan Rydel i jednocześnie Poeta z Wesela oraz Tadeusz Malak jako Józef Piłsudski.
Mała scena
Wstęp bezpłatny.
22 listopada
Pokazy konkursowe
Pokaz IV
9.00 – 11.30
Silent Love
1. Starość jest gorsza od faszyzmu, reż. Marco Wojciechowski
Zapis filmowy trudnej opieki nad rodzicami kochającej córki, która potrafi znieść utrwalone na starość nałogi własnej matki.
2. Kiosk, reż. Daniel Stopa
Dokument nt. rodzinnej miłości rozgrywający się w scenerii kiosku z gazetami, wydobywający trud młodej kobiety, próbującej w ferworze wspólnej pracy ocalić sens życia zdołowanej przez męża-kryminalistę teściowej.
3. Silent love, reż. Marek Kozakiewicz
Próba filmowego dokumentu podwójnej walki młodej ambitnej kobiety usiłującej w trudnym środowisku wiejskim pogodzić swą lesbijską miłość z obowiązkiem opieki nad osieroconym niepełnoletnim bratem.
4. Grube mury domu w Czernikach, reż. Jakub Dreczka
Reportaż o wstrząsającej zbrodni rodzinnej ojca-zboczeńca i udanej próbie ocalenia jednej z córek.
Mała scena KCK
Wstęp bezpłatny.
Pokaz V
12.30 – 14.30
Nowe życie
1. Zawsze świeży pieniądz, reż. Krzysztof Talczewski
Nawiązująca do najlepszych tradycji polskiego dokumentu dokumentalna wiwisekcja przemian polskiej rzeczywistości na przykładzie najbardziej popularnego i zakorzenionego w Warszawie bazaru handlowego.
2. Nowe życie, reż. Paulina Ibek
Niekonwencjonalna prezentacja losów rozproszonej po świecie polskiej społeczności Romów, przybyłych do swej ojczyzny, by uczestniczyć w ostatniej drodze życiowej nestorki tarnowskiego rodu.
Mała scena KCK
Wstęp bezpłatny.
Pokaz VI
17.00 – 19.00
Siła kłamstwa
1. Operacja kryptonim "Jaszczurka", reż. Maciej Duda, Łukasz Ruciński
Reportaż o porażającej sile politycznej inwigilacji, możliwej także w polskiej rzeczywistości dzięki rozwojowi techniki medialnej.
2. Siła kłamstwa, reż. Piotr Świerczek
Rzetelna, drobiazgowa dokumentalna weryfikacja katastrofy smoleńskiej 2010.
Mała scena KCK
20.00
Wieczór specjalny
Wspomnienie Grzegorza Królikiewicza i pokaz odnowionej cyfrowo wersji filmu Tańczący jastrząb.
Wieczór organizowany wspólnie z Filmoteką Narodową – Instytutem Audiowizualnym.
Prowadzenie: Piotr Kletowski.
Mała scena KCK
Wstęp bezpłatny.
23 listopada
Pokazy konkursowe
POKAZ VII
9.00 – 11.30
Okrutne niespodzianki historii
1. Pokojówka, reż. Rafał Bryll
Dokumentalny obraz obozowej zbrodni, opowiedzianej z punktu widzenia więźniarskiej prominentki.
2. Kilof zamiast karabinu, reż. Aleksandra Fudala
Rzetelny, bo wielogłosowy, dokument o ideologicznych represjach komunistycznej władzy, eliminującej z życia "podejrzany klasowo element"
3. Wagnerowcy. Najemnicy Putina, reż. Ewa Galica
Filmowa anatomia narodzin najbardziej zbrodniczej grupy wchodzącej w skład wojsk rosyjskiego okupanta w czasie agresji na Ukrainę.
Duża scena KCK
Wstęp bezpłatny.
Pokaz VIII
12.30 – 14.30
Pozostać człowiekiem
1. Pozostać człowiekiem, reż. Tomasz Porębski
Reportaż ukazujący próby amatorskiego teatrzyku z udziałem osób bezdomnych i społecznie odrzuconych, którym udział w tworzeniu widowisk teatralnych zapewnia powrót do normalnego życia.
2. Człowiek z odpadającym uchem, reż. Jędrzej Kocjan
Wstrząsająca dokumentacja filmowa, rekonstruująca tragedię młodego, wstępującego w życie aktora, któremu skuteczność heroicznej walki ze swoim upośledzeniem przerwała śmierć jako skutek społecznej nietolerancji.
3. Przykazanie miłości. Historia rodziny Ulmów, reż. Marta Pietrasiewicz
Poruszająca historia ocalenia rodziny żydowskiej przez bohaterskich polskich chłopów, którzy zapłacili za ten czyn swym życiem.
4. Wszystko o moim państwie, reż. Piotr Jacoń
Filmowa, bardzo potrzebna dla zwalczania społecznych stereotypów fałszywych uprzedzeń i negacji, rejestracja procesu dochodzenia do sądowego usankcjonowania zmiany płci.
Mała scena KCK
Wstęp bezpłatny.
Pokaz IX
17.00 – 19.00
Polskie paradoksy
1. Polskie serce Jerozolimy, reż. Andrzej Machnowski
Niespodzianka dokumentalna w postaci dobrze udokumentowanego zapisu wieloletniej polskiej obecności w ... Jerozolimie.
2. Paradoks według Leopolda Rene Nowaka, reż. Kazimierz J. Bihun
Iskrząca dowcipem i intelektualnym dystansem gawęda dokumentalna scenarzysty, reżysera i aktora
3. Stalowa – kawałek bruku wystarczy, reż. Paweł Zawadzki
Niecodzienna, bo zrealizowana w formie musicalowej, impresja o życiu mieszkańców warszawskiej Pragi.
4. Film o filmie w ramach filmu, reż. Damian Miletic, Jakub Kosatka
Przewrotny dowcip filmowy zawodowych debiutantów, rysujący dystans do wszelkich form kinowej produkcji.
Mała scena KCK
Wstęp bezpłatny.
20.00
Wieczór specjalny
Perły polskiego dokumentu – pokaz wyjątkowych produkcji dokumentalnych, stanowiących kanon polskiego kina dokumentalnego
Wieczór organizowany wspólnie z Filmoteką Narodową – Instytutem Audiowizualnym.
Mała scena KCK
Wstęp bezpłatny.
24 listopada
8.00
Pokaz produkcji animowanych dla dzieci ze Studia SE-MA-FOR.
Mała scena
Wstęp bezpłatny.
9.00
Pokaz produkcji animowanych dla dzieci ze Studia Miniatur Filmowych.
Mała scena
Wstęp bezpłatny.
10.15
Warsztaty z Krzysztofem Miklaszewskim pt. Jak opowiadać o twórcy (niemal) zapomnianym
na przykładzie filmu pt. W naturze polskiej jest jakiś błąd o Władysławie Tetmajerze.
Mała scena
Wstęp bezpłatny.
13.00
Filmowe odkrycia Marii Malatyńskiej
W imię najwyższych wartości, reż. Piotr Augustynek, Krzysztof Ridan
Film jest bowiem opowieścią o słynnej rodzinie Bobów, a dokładniej o niezwykłych rodzicach, którzy świadomie nie posyłali swoich dzieci do szkoły, mimo obowiązku kształcenia szkolnego, ale zapewnili im tzw. edukację domową. Dzisiaj znamy takie sytuacje. Tylko, że rodzice, o których chodzi, prawdziwi prekursorzy tematu, kształcili czwórkę swoich dzieci w latach 50. XX wieku, czyli w najgorszym okresie stalinowskim, w którym panowała pełna indoktrynacja socjalistyczna, a każda szkoła wychowywała dzieci w ściśle określonym duchu. Rzecz działa się w Polsce, w Kozach, w tzw. pałacyku Czeczów, gdzie rodzina mieszkała, a więc i gołym okiem było widać, że nie jest to "normalna" robotniczo-chłopska sytuacja. Od początku było więc wiadomo, że jest to jakieś wydarzenie szczególne, ale też akt pełnej ideologicznej świadomości i kolosalnej odwagi. Nic więc dziwnego, że ten jednoznacznie określony czas akcji czynił całą sytuację nawet dla samej rodziny niebezpieczną – rodzina narażona była na rewizje, aresztowania, rozmaite naciski polityczne itd. Wszystko to zobaczymy na ekranie. Ale odkryciem i wspaniałym zrządzeniem losu jest to, że ta rodzina istnieje. Nawet matka, wszechstronnie wykształcona, która była jedyną nauczycielką niemal wszystkich przedmiotów szkolnych dla swoich dzieci, żyje, ma w tej chwili 102 lata i film od niej i jej
wspomnień się zaczyna. Matka jeździ zresztą na wszystkie spotkania rodziny z publicznością i jest dzisiaj żywą legendą tamtych działań. Bo rodzina, ożywiona tym filmem, przywrócona do pamięci, jakby stworzona na nowo, spotyka się z różnymi środowiskami, jest żywym świadectwem tamtego czasu, sobą, swoim wykształceniem, swoją świadomością świadczy o sprawie. Teraz mają zresztą nie tylko film o sobie. Mają też książkę, mają rozmaite audycje. Żyją na nowo.
I to wszystko zapoczątkował film. To ich nowe życie staje się coraz bardziej intensywne. Stali się niespodziewanie fenomenem nie tylko czasu, który przecież minął, ale i, być może, znakiem potrzeb poważnego myślenia o prawdziwej, świadomej i odpowiedzialnej edukacji.
Reżyser tego filmu, Piotr Augustynek, dawny pracownik Telewizji Kraków odkrył tamten ich świat. We współpracy z montażystą i autorem muzyki, Krzysztofem Ridanem, zbudował nowy-stary świat. Odtworzył rzeczywistość już po trosze zapomnianą, ożywił czas i ludzi, tchnął prawdziwe życie we wspomnienia i utkał ten film z takich "autentycznych" sytuacji, że trudno zobaczyć gdzie kończy się dokument, a zaczyna inscenizacja.
Mała scena KCK
Wstęp bezpłatny.
18.00
Gala Finałowa XXIX Festiwalu Form Dokumentalnych NURT 2023
Podsumowanie.
Wręczenie nagród i wyróżnień.
Pokaz specjalny.
Mała scena KCK
Wstęp bezpłatny.
Wstęp na wszystkie pokazy filmowe Festiwalu NURT jest bezpłatny.
Rezerwacji wejściówek można dokonywać telefonicznie – nr tel. do impresariatu KCK: 41 36 76 711, wewn. 274.
_______
Źródło: KCK