Plan wydarzeń:
- 12 kwietnia (sobota), godz. 17.00, spotkanie promocyjne
Ostrowiecki Browar Kultury (sala wielofunkcyjna), ul. Siennieńska 54, Ostrowiec Świętokrzyski
- 13 kwietnia (niedziela), godz. 13.00, spacer
zbiórka przy pomniku Żydów ostrowieckich przy ul. Starokunowskiej, Ostrowiec Świętokrzyski
Spotkanie oraz spacer odbędą się w języku polskim.
Podczas spotkania promocyjnego i po premierze, w miejscach związanych z lokalną kulturą i turystyką, będzie dystrybuowana mapa zrealizowana w ramach projektu.
Udział w wydarzeniach oraz egzemplarze mapy Ostrowce są bezpłatne.
Informacje o projekcie Ostrowce:
Stowarzyszenie Kulturotwórcze Nie z tej Bajki stworzyło mapę miejsc związanych z ostrowieckimi Żydami. Wydawnictwo to jest efektem projektu Ostrowce współfinansowanego przez to stowarzyszenie, Forum Dialogu oraz Gminę Ostrowiec Świętokrzyski. Mapa w dwóch wersjach językowych jest podsumowaniem aktualnego stanu wiedzy oraz punktem wyjścia do prowadzenia edukacji w tym temacie.
Słowo wstępne do mapy:
"Ostrowce" to nazwa naszego miasta w języku jidysz i mianownik liczby mnogiej tej samej nazwy w języku polskim.
Od swego zarania Ostrowiec był miastem Polaków i Żydów. Powstał w 1597 r., a pierwsza wzmianka o tutejszych Żydach pochodzi z roku 1631. Od połowy XVII wieku liczba żydowskich mieszkańców stale rosła, aby na przełomie XIX i XX w. stanowić wyraźną większość. W okresie międzywojennym znacznie poszerzono granice miasta i rozbudowano przemysł ciężki. Wówczas nastąpiła przemiana Ostrowca z miasteczka o charakterze sztetlu w modernizujące się miasto z aspiracjami. Tuż przed II wojną światową Żydzi stanowili nieco ponad jedną trzecią ostrowczan.
Kres istnieniu żydowskiego Ostrowca położyła II wojna światowa. W kwietniu 1941 r. Niemcy utworzyli w mieście getto. Obejmowało ono rynek z przyległymi ulicami, czyli niemal całą starą zabudowę miasta. W getcie znalazło się ponad 16 tys. osób, wliczając w to Żydów wysiedlonych z Konina i okolic oraz z Wiednia. W całym okresie istnienia getta z głodu i chorób zmarło ok. 10% jego mieszkańców. Wysiedlenia i wywózki prowadzono od października 1942 r. do marca 1943 r., kiedy nastąpiła ostateczna likwidacja ostrowieckiego getta. Szacuje się, że w Zagładzie zamordowano prawie 95% tutejszych Żydów. Nieliczni ocalali powrócili po wojnie do Ostrowca, by w pośpiechu go opuścić po pogromie kieleckim w lipcu 1946 r.
Żadna ulica w Ostrowcu nie ma za patrona żydowskiego obywatela miasta. Nie znajdziemy Żyda wśród absolwentów, którymi szczycą się po dziś dzień ostrowieckie szkoły. Wraz z zagładą społeczności Żydów ostrowieckich dokonało się zniszczenie ich kultury, przepadła także ogromna większość dokumentów ich dotyczących. Rzadko udało nam się dokładnie ustalić daty funkcjonowania obiektów, o których opowiadamy, ale w znakomitej większości zebrane przez nas informacje odnoszą się do dwudziestolecia międzywojennego. Wielu istotnych miejsc żydowskiego Ostrowca nie byliśmy w stanie wskazać na naszej mapie, a tam gdzie się to udało, często musieliśmy się uciekać do formuł „miejsce po”, „nieistniejący” albo „niegdysiejszy”.
Oddajemy tę skromną mapkę do rąk użytkowników świadomi licznych jej braków, ale też świadomi, że dzisiejszy Ostrowiec jest jednym wielkim „miejscem po”.
Wojtek Mazan, Jacek Podsiadło, Łukasz Wójcik
Spotkanie oraz spacer odbędą się w języku polskim.
Podczas spotkania promocyjnego i po premierze, w miejscach związanych z lokalną kulturą i turystyką, będzie dystrybuowana mapa zrealizowana w ramach projektu.
Udział w wydarzeniach oraz egzemplarze mapy Ostrowce są bezpłatne.
Informacje o projekcie Ostrowce:
Stowarzyszenie Kulturotwórcze Nie z tej Bajki stworzyło mapę miejsc związanych z ostrowieckimi Żydami. Wydawnictwo to jest efektem projektu Ostrowce współfinansowanego przez to stowarzyszenie, Forum Dialogu oraz Gminę Ostrowiec Świętokrzyski. Mapa w dwóch wersjach językowych jest podsumowaniem aktualnego stanu wiedzy oraz punktem wyjścia do prowadzenia edukacji w tym temacie.
Słowo wstępne do mapy:
"Ostrowce" to nazwa naszego miasta w języku jidysz i mianownik liczby mnogiej tej samej nazwy w języku polskim.
Od swego zarania Ostrowiec był miastem Polaków i Żydów. Powstał w 1597 r., a pierwsza wzmianka o tutejszych Żydach pochodzi z roku 1631. Od połowy XVII wieku liczba żydowskich mieszkańców stale rosła, aby na przełomie XIX i XX w. stanowić wyraźną większość. W okresie międzywojennym znacznie poszerzono granice miasta i rozbudowano przemysł ciężki. Wówczas nastąpiła przemiana Ostrowca z miasteczka o charakterze sztetlu w modernizujące się miasto z aspiracjami. Tuż przed II wojną światową Żydzi stanowili nieco ponad jedną trzecią ostrowczan.
Kres istnieniu żydowskiego Ostrowca położyła II wojna światowa. W kwietniu 1941 r. Niemcy utworzyli w mieście getto. Obejmowało ono rynek z przyległymi ulicami, czyli niemal całą starą zabudowę miasta. W getcie znalazło się ponad 16 tys. osób, wliczając w to Żydów wysiedlonych z Konina i okolic oraz z Wiednia. W całym okresie istnienia getta z głodu i chorób zmarło ok. 10% jego mieszkańców. Wysiedlenia i wywózki prowadzono od października 1942 r. do marca 1943 r., kiedy nastąpiła ostateczna likwidacja ostrowieckiego getta. Szacuje się, że w Zagładzie zamordowano prawie 95% tutejszych Żydów. Nieliczni ocalali powrócili po wojnie do Ostrowca, by w pośpiechu go opuścić po pogromie kieleckim w lipcu 1946 r.
Żadna ulica w Ostrowcu nie ma za patrona żydowskiego obywatela miasta. Nie znajdziemy Żyda wśród absolwentów, którymi szczycą się po dziś dzień ostrowieckie szkoły. Wraz z zagładą społeczności Żydów ostrowieckich dokonało się zniszczenie ich kultury, przepadła także ogromna większość dokumentów ich dotyczących. Rzadko udało nam się dokładnie ustalić daty funkcjonowania obiektów, o których opowiadamy, ale w znakomitej większości zebrane przez nas informacje odnoszą się do dwudziestolecia międzywojennego. Wielu istotnych miejsc żydowskiego Ostrowca nie byliśmy w stanie wskazać na naszej mapie, a tam gdzie się to udało, często musieliśmy się uciekać do formuł „miejsce po”, „nieistniejący” albo „niegdysiejszy”.
Oddajemy tę skromną mapkę do rąk użytkowników świadomi licznych jej braków, ale też świadomi, że dzisiejszy Ostrowiec jest jednym wielkim „miejscem po”.
Wojtek Mazan, Jacek Podsiadło, Łukasz Wójcik
Mapę opracowali:
- autorzy tekstów: Wojtek Mazan, Jacek Podsiadło, Łukasz Wójcik,
- redaktor: Jacek Podsiadło,
- grafik: Maciej Biedka,
- tłumacz: Zbigniew Talaga,
- skład komputerowy: Wojtek Mazan, Anna Boroń.
Wydawcą tej publikacji jest Stowarzyszenie Kulturotwórcze Nie z tej Bajki.
Projekt współfinansowany przez Forum Dialogu.
Projekt współfinansowany z budżetu Gminy Ostrowiec Świętokrzyski w ramach dotacji celowej udzielonej w 2025 roku na zadanie pn. "Druk mapy Ostrowce".
_______
Źródło: Stowarzyszenie Kulturotwórcze Nie z tej bajki
Projekt współfinansowany przez Forum Dialogu.
Projekt współfinansowany z budżetu Gminy Ostrowiec Świętokrzyski w ramach dotacji celowej udzielonej w 2025 roku na zadanie pn. "Druk mapy Ostrowce".
_______
Źródło: Stowarzyszenie Kulturotwórcze Nie z tej bajki
