Niedziela, 22 grudnia 2024 - Bożeny, Drogomira, Zenona

"Gorejący wiatr" A A A

Wtorek, 13 kwietnia 2021 Autor: Edyta Ruszkowska
W zbiorach Muzeum Zabawek i Zabawy znajduje się model maszyny parowej, który został zbudowany przez światowej sławy modelarza Władysława Herbusia w 2005 roku.
Podwozie prostokątne zrobione z sezonowanego drewna sosnowego, na nim umieszczony okrągły kociołek z blachy miedzianej, pod kociołkiem blaszany palnik. Z górnej części kociołka wyprowadzona metalowa dysza zwężająca się ku końcowi w stronę turbiny. Turbina okrągła z przekładnią, która uruchamia oś tylnych kół wprowadzając pojazd w ruch. Przekładnie wykonano z drewna lipowego i bambusa, osie kół i wałek z drewna bukowego. Kociołek wraz z turbiną osadzone są na metalowych wspornikach. Pojazd można uruchomić.

Historia maszyny parowej, a w tym przypadku turbiny parowej sięga daleko, daleko w odległą starożytność. Pierwszym zarejestrowanym silnikiem parowym była zabawka Aeoliplie, opisana w I wieku n.e. przez matematyka zwanego Bohaterem Aleksandrii żyjącego w Egipcie. Kolejne informacje o turbinie parowej pochodzą z 1551 roku, kiedy to osmański wynalazca Taqi al – Din zastosował ją w sposób praktyczny do obracania rożna. W Europie pierwszą turbinę parową opisał Włoch Giovanni Branca w 1629 roku, a kilka lat później w 1648 roku zrobił to Anglik John Wilkins. I tak docieramy do początku powstania naszego modelu, czyli do roku 1672, kiedy to w Pekinie Ferdinand Verbiest projektuje pojazd napędzany parą, stosując do tego turbinę parową, model tego pojazdu powstaje w 1678 roku.

Ferdinand Verbiest urodził się 9 października 1623 r. w Pitthen, (wtedy hiszpańskie Niderlandy obecnie Belgia), zmarł 23 stycznia 1688 w Pekinie w Chinach. Misjonarz jezuicki, wynalazca, naukowiec, mandaryn. W latach 1658-1688 przebywał w Chinach na dworze cesarza Kangxi z dynastii Qing. Zajmował się badaniami i doświadczeniami z zakresu fizyki. Poza fizyką zajmował się również astronomią, geografią, konstrukcją przyrządów astronomicznych i dział. Sporządził kilka map i prac geograficznych w języku chińskim. Na dworze cesarskim nazywany Nan Hnai – jen. Był znakomitym astronomem i matematykiem. Udowodnił cesarzowi Kangxinowi, iż astronomia europejska była dokładniejsza niż chińska. W wyniku tego na zlecenie cesarza poprawił kalendarz chiński oraz odbudował i unowocześnił starożytne obserwatorium w Pekinie. Verbiest pracował jako dyplomata, kartograf, tłumacz. Znał łacinę, niemiecki, holenderski, hiszpański, hebrajski, włoski. Napisał ponad 30 książek. Miał tytuł mandaryna i był wiceprowincjonałem zakonu jezuickiego w Pekinie. Utrzymywał kontakty korespondencyjne z Janem III Sobieskim, który próbował nawiązać stosunki dyplomatyczne z Chinami. Skończyło się niestety jedynie na wymianie upominków, Sobieski przesłał cesarzowi swój portret, natomiast cesarz wysłał napisaną przez siebie odę i dwa porcelanowe wazony. W latach 1665-1680 Verbiest pracował nad czterokołowym pojazdem napędzanym parą. W roku 1672 powstał projekt, a w roku 1678 model pojazdu. Cała konstrukcja została nazwana przez Ferdynanda “gorejącym wiatrem”. Opisał ją w swym dziele pt. “Astronomia Europea” wydanym najpierw po chińsku w Pekinie, a następnie w w roku 1687 po łacinie w Europie. Ciekawostką jest to, iż z dużym prawdopodobieństwem Verbiest zbudował nie tylko model miniaturowy, ale także normalnej wielkości wehikuł, którym jeździł po ulicach Pekinu. Pojazd ten mógł działać nawet przez godzinę.

Pierwsza znana rekonstrukcja modelu wykonana została w 1775 roku przez fizyka i mechanika Johanna Lorenza Boeckmanna, który zajmował się między innymi telegrafami optycznymi. Rekonstrukcję tą wystawiono w 1860 roku w muzeum w Karlsruhe w Niemczech.

Źródło: MZiZ
Opracowanie: Marcin Gawliński

Finałowy koncert II edycji OFEM w KCK.

Już w sobotę, 21 grudnia o godzinie 16.00 w Kieleckim Centrum Kultury, odbędzie się finał II...

Koncert bożonarodzeniowy w WDK

Wojewódzki Dom Kultury w Kielcach zaprasza 20 grudnia na wyjątkowy koncert bożonarodzeniowy....

Filharmonia Świętokrzyska zaprasza na pierwszy kwartał 2025 roku!

W Filharmonii Świętokrzyskiej im. Oskara Kolberga w Kielcach odbyła się konferencja prasowa,...

20-lecie Stowarzyszenia Przyjaciół Teatru im. Stefana Żeromskiego Loża 3 w Kielcach

Stowarzyszenie Przyjaciół Teatru im. Stefana Żeromskiego Loża 3 w Kielcach obchodzi w tym roku...

"Jazz z filmowym brzmieniem" w Pałacyku Zielińskiego w Kielcach

6 grudnia (w piątek) w Pałacyku Zielińskiego w Kielcach zagrają Oskar Cenkier i Miłosz Skwirut –...

Wernisaż wystawy fotografii krajobrazowej Mariusza Łężniaka w kieleckim BWA

W najbliższy piątek, 13 grudnia, o godz. 18.00 w Biurze Wystaw Artystycznych w Kielcach zostanie...

I Świętokrzyski Jarmark Bożonarodzeniowy w Kielcach

Stoiska ze świątecznymi ozdobami, degustacje potraw regionalnych, występy artystyczne, zabawy i...

Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku już po remoncie

Zakończyły się prace konserwatorskie i budowlane w Pałacyku Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku,...

Powered by Actualizer & Heuristic
Copyright © 2014 by PIK KIELCE
Licznik odwiedzin: 65 884 386
Polityka prywatności | Mapa strony

Cookies

Ta strona korzysta z cookies, które instalowane są w Twojej przeglądarce, więcej informacji w Polityce Prywatności