Stefan Władysław Artwiński (ur. 11 sierpnia 1863 r. w Igołomi w pow. krakowskim, zm. 1 listopada 1939 w Kielcach) był farmaceutą, legionistą, prezydentem Kielc w latach 1934–1939.
Artwiński po studiach na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie w roku 1890 ukończył farmację, przeniósł się na Kielecczyznę.
Od 1906 r. był członkiem Rady Miasta Kielce. W 1912 r. wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej – Frakcji Rewolucyjnej. Podczas I wojny światowej był członkiem zarządu Rady Okręgowej Ziemi Kieleckiej, a także działał w Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1915 r., gdy Austriacy zajęli miasto, był współzałożycielem schroniska dla legionistów. W 1917 r. został prezesem działającego legalnie Towarzystwa "Piechur", które było wykorzystywane przez POW jako przykrywka do tajnej działalności. Podczas wyzwalania miasta spod okupacji austriackiej brał czynny udział w rozbrajaniu wojsk przeciwnika. Działał w Związku Strzeleckim, gdzie do 1923 r. pełnił funkcję prezesa.
W 1919 r., po otrzymaniu koncesji, otworzył aptekę, która mieściła się przy skrzyżowaniu ulic Dużej i Konstantego (obecnie ul. Sienkiewicza). W tym samym roku ugrupowania lewicowe przedstawiły go jako kandydata na urząd prezydenta miasta, lecz nie objął tego stanowiska. Wszedł za to w skład delegacji, która w Warszawie negocjowała z sukcesem utworzenie województwa kieleckiego. W 1929 r. powrócił do działalności politycznej i społecznej, obejmując ponownie stanowisko prezesa Związku Strzeleckiego. Pozostał na nim aż do wybuchu II wojny światowej. W listopadzie 1934 r. został wybrany na urząd prezydenta Kielc.
W momencie wybuchu II wojny światowej pozostał w Kielcach, mimo namawiania go do wyjazdu przez ówczesnego wojewodę kieleckiego Władysława Dziadosza. Objął kierownictwo Obywatelskiego Komitetu Obrony Kielc, był zaangażowany (m.in.) w tworzenie systemu obrony miasta. Po rozpoczęciu okupacji Kielc przez Niemców nadal działał na rzecz miasta i jego mieszkańców, między innymi przeznaczając pieniądze z miejskiej kasy na pomoc zdrowotną i żywnościową. Niszczył także dokumenty wojskowe znajdujące się w Urzędzie Miasta, dzięki czemu uchronił wiele osób przed represjami okupanta. Stanął także na czele pierwszej na Kielecczyźnie organizacji konspiracyjnej "Orzeł Biały".
27 października 1939 r. został aresztowany przez Gestapo. 2 listopada 1939 znaleziono jego zmasakrowane ciało zakopane w lesie na Wiśniówce. Okoliczności śmierci prezydenta Artwińskiego nadal pozostają niejasne.
_______
Źródło: Muzeum Historii Kielc
















